Altay Dağlarında bir Paleolitik Çağ merkezi olan Denisova Mağarası, içerdiği ilginç buluntular ile dünya tarihine yeni katkılar sunuyor. Toplan 22 arkeolojik tabakanın tespit edildiği mağaranın en alt tabakası yaklaşık 180.000 yıl öncesine tarihleniyor (22. tab.). Orta Paleolitik döneme ait bu tabakaların üzerinde 11. tabaka ile Üst Paleolitik döneme geçiliyor ve modern insan Sapiens Altay coğrafyasında görülmeye başlanıyor.
Denisova Mağarasında yapılan son keşiflerden biri, sanat tarihi bilgilerimizi gözden geçirmemize neden olabilir. Mağaradaki yeni kazılarda 50.000 yıl öncesine tarihlenen ve deve kuşu yumurtasından yapılmış 1 cm çapında boncuklar buldu. Çok daha önemlisi bu boncukların Sapiens dışında farklı bir insan türü olan Denisova adamına ait olabilme durumu. Bu durum, “soyut düşünce ve sanat” konusunu büyük oranda tekelinde bulunduran Sapiens’in tahtını gerçek anlamda sarsacak gibi duruyor. Ancak Sapiens’in sanat konusundaki tekeli sarsılsa dahi, Sapienslere ait Afrika’da bulunan 80.000 yıldan daha eski boncuk buluntular, “Sanat Sapiens” ile başlamıştır bilgimizin geçerliliğini hala koruduğunu göstermektedir.
Novosibirsk Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü araştırmacılarından Maksim Kozlikin, haklı olarak Altaylardaki söz konusu keşfin sıradan bir arkeolojik keşiften çok daha fazlasını ifade ettiğini ve insanlık tarihi açısından büyük bir heyecan uyandırdığını belirtiyor.
Kozlikin yaptığı açıklamada: “Bu sıradan bir buluntu değil. Takımımız boncuğu bulduğu sırada oldukça heyecanlanlıydı. Bu etkileyici bir işçilik. Yumurta kabukları oldukça sağlam bir malzemeden yapılmış ancak içerisindeki delik ince bir taş ile açılmış olmalı. O zaman için, bunun çok yetenekli bir sanatçının enfes bir koleksiyonu olduğunu düşünüyoruz.” ifadelerini kullanmıştır.
Boncukların nerede üretildiği ve hangi insan türüne ait olduğu soruları henüz bir netlik kazanabilmiş değil. Boncuklar eğer gerçekten Altaylardaki Denisova adamı tarafından üretilmiş ise ham madde olarak kullanılan deve kuşu yumurtaları, Trans-Baykal ya da Moğolistan bölgelerinden getirilmiş ve Altaylarda işlenmiş olabilir. Diğer bir olasılığa göre ise bu boncuklar takas yoluyla başka insanlardan doğrudan satın alınmış olabilir. Fakat hangi olasılık olursa olsun, 50.000 yıl önce Sibirya’da sanatsal algının oluşmuş olduğu bir gerçektir. Zira geçtiğimiz yıllarda yapılan Denisova kazılarında, dünyanın bilinen en eski bileziği yine bu mağarada bulunmuştu. Koyu yeşil bir taştan yapılmış olan bu bilezik de söz konusu deve kuşu kabuğu boncuklar gibi 50.000 öncesine tarihlendirilmişti.
Fotoğraf Kaynak: The Siberian Times
Yorumla