Utah ve Arizona’daki yerli Amerikan yerkabuğu bilimciler (petroglifler) yüzyıllar öncesinin yaşamını betimliyorlar.
Haberin tamamının en önemli kısmı aslında 2000 yıla bedel olmasına rağmen 200 adım kare yüzeye tıkıştırılmış olması. Keşke onu okuyabilseydik. Kaya resimleri, Utah San Juan Country’de yüzlerce petroglifle (kaya resmi) kaplı bir kumtaşı kitabedir. Yılanlar ve geniş omuzlu hayvan başlıklı adamlar, vagon tekerlekline, büyük boynuzlu koyunlara, kertenkelelere ve kaplumbağalara benzetilerek içleri doldurulmuştur. At üstünde adam çizimleri de 650 yıl önce başlamış olan resim tarihinin son zamanlarını göstermektedir. Geyik sürüleri ve sürüden ayrı yaban öküzü(bizon) avcılar tarafından avlanmaktan kurtuluyor ve normalin üstünde insan ayak izleri dikkatli bir şekilde bunların üzerinden geçiyor. Resim çorak Güneybatı bölgesinde keskin bir nesne kullanılarak yapılmıştır.
Peki bunu kimler yaptı? Bazı yerleşim yerlerinin ilk sakinleri. Arkeologlar bu sanat eserinin hem tarih öncesi, hem de erken tarih öncesi dönemlerde yaşamış yerli Amerikalılar tarafından kazındığını söylüyorlar.
Bu çalışma Arkaik dönem insanlara ve New Meksico bölgesinde yaşamış bugünkü Hopilerin ataları olan Anasaziler’e, İndiana eyaletinde yaşamış Fremontlar’a, Atabaskları grubundan bir Kızılderili halkı olan Navaholar’a, Anglosaksonlar’ı meydana getiren Cermen halkı olan Anglolar’a ve Kolarado’da yaşamış Pueblo kültürüne atfedilmiştir. Taş sanatına tarih yazmak zor olmasına rağmen ilk gravürler (oyma sanatı) yaklaşık 2000 yıl önce yapılmıştır. Bu çalışmayı resmeden bir çok kabile ve kültür yok olmuş ve onların neler yaşadığına dair hikayeler çöl rüzgarında kaybolup gitmiştir.
Navaholar hâlâ o bölgede yaşamaktadırlar ve yerleşim yerine kendi dillerinde “hikaye Anlatan kaya resimleri” anlamına gelen “Tse’ Hone” adını vermişlerdir.
Bir kısmı sadece bir el izi ve birkaç çizikten ibaret olan kaya resmi yerleşim yerleri büyün güneybatı çölü boyunca görülebilir ve bir çoğu örneğin küçük kaya çıkıntılarının altında olmak üzere ketum yerlere gizlenmiştir.
Kaya resimleri bu tür çalışmaların ana damarıdır. İyi korunmuş, kolaylıkla bulunabilir ve yeryüzünde bulunmuş resim yazısı grubunun en büyüklerinden biri olan bu çalışma arkeologların hayal listesini gözden geçirtir.650’den fazla simge saptanmıştır.
Kaya resimleri 1961 yılında resmen tarihsel abide olarak tayin edildi.Yerli Yunan Resmi Parkı olarak Tarihi Yerlerin Ulusal Kütüğü’nde yer aldı.
Ziyaretçilerin şansına, site Needles District of Canyonlands Ulusal parkının en çok ziyaret edilen giriş yoluna yakın; Moab, Utah’dan 50 mil kadar uzaktır.
Yıllar önce bırakılmış bu simgelerden etkilenmemek imkansızdır ve dağa fazlasını görmek isteyenler için iyi bir haberdir. Arizona’da bir diğer Kaya resimleri bulunmaktadır. Arizona’nın kuzeybatı bölgesinde bulunan Taşlaşmış Orman Ulusal Parkı’nın bir bölümüdür. Utah’daki yerleşim yerinde olduğu gibi, yaklaşık 650 farklı simge vardır fakat aralarında kilit farklar da vardır. Kayalar yanyana gruplandırılmış olmalarına rağmen, örneğin Arizona’da Kaya birden fazla kayanın üzerinde bulunur.
Simgelerden oluşan bu büyük koleksiyon hala etkileyicidir.
Bazı durumlarda Ulusal Park’a adını veren taşlaşmış odunları görmek için uğrayan insanların, petroglif koleksiyonun parkın bir parçası olduğu hakkında bilgileri yoktur. Ve çoğuna göre, eski kaya resmi fosilleşmiş kütükleri ve Arizona’da bulunan Boyalı Çöl kenarı boyunca uzanmış kütükleri karartmayı bırakmaktadır.
Bununla ilgili bizden bir hikaye: 5000 yıldan daha önce İskoçya’daki kayalara kazınmış gizemli mesajların şifrelerinin 3D tarama kullanımı ile çözülmesi, yakın bir zamanda muhtemeldir.
Utah varyantında olduğu gibi Arizona’da simgeleri dönemin ve ressamların ihtişamını gösteren bir çeşitliliğe sahiptir.
Bunların hepsinin nereye ait olduğunu tahmin etmek zor fakat uzmanlar çoğunun Puerco Pueblo yakınlarına ait olduğunu düşünüyor. Bazı kaya resmi örneklerinin, takvim olaylarına, aile ve kabile sembollerine bölge(ülke) damgalarına ve hatta tanrısal sembollere işaret ettiğine inanılıyor.
