Arkeoloji DÜŞÜNCE

Tevrat Arkeolojisine Ait Önemli Bir Keşif

Geçtiğimiz günlerde, Kudüs’ün güney doğusunda bulunan Tel Lakiş antik kentinde önemli bir keşif gerçekleştirildi. İsrail Eski Eserler İdaresi adına Tel Lakiş kazılarının yürüten Sa’ar Ganor, günümüzden 2.800 yıl öncesine tarihlenen bir tuvalet açığa çıkarıldığını açıkladı. Peki bu ne anlama geliyor? MÖ. 841-814 Yılları arasında Antik İsrail devletinde hüküm süren Kral Yehu çok tanrıcılığı yasaklamış, ataları Kral Davut ve Süleyman döneminde olduğu gibi halkının tek bir tanrıya tapınmasını sağlamıştı. Kral Yehu, pagan tanrılara ait putları yıkmış ve onların tapınaklarını birer tuvalete çevirmişti. Bu durum Tevrat 2. Krallar Bölümü 10/25-27‘de  şöyle geçmektedir: “Sonra Baal tapınağının içine girdiler. Baal’ın tapınaktaki putunu çıkarıp yaktılar. Baal putunu ve tapınağını ortadan kaldırdılar. Halk orayı tuvalete çevirdi.” 

38e07e1f00000578-3811712-tests_on_the_stone_toilet_pictured_and_the_ground_around_it_sugg-a-59_1475070670278Benzeri bir durum MÖ. 716–697 yılları arasında hüküm süren Antik Yahuda kralı Hizkiya döneminde de gerçekleşmiştir. Tevrat 2. Krallar Bölümü 18/4‘te şöyle geçmektedir: (Hizkiya) “Pagan tapınma yerlerini kaldırdı, putları parçalayıp Tanrıça Aşera’yı simgeleyen sütunları kesti”

Tevrat’ta bahsedilen bu iki olay, Tel Lakiş antik kentinde açığa çıkarılan tuvaleti anlamlı hale getiriyor. Çünkü kazı başkanı Sa’ar Ganor’un ifadelerine göre, açığa çıkarılan tuvalet önceden tanrı Baal’e ait bir tapınak olarak kullanılmış olmalı. Kazı alanından, Tevrat’ta bahsedildiği gibi pagan tanrılara ait kırılmış put parçaları ve tapınım eşyaları ele geçirilmiş. Önceleri bir tapınak olan bu alan, daha sonra içine bir klozet yerleştirilerek tuvalete dönüştürülmüş. 

38e07e4300000578-3811712-the_bible_described_the_city_elders_judges_governors_and_kings_t-a-52_147507035240438e0d1bf00000578-3811712-image-a-44_1475069681593

Sergen Çirkin

Arkeolog
İletişim / Mail adresi
srgncrkn@gmail.com
https://twitter.com/CirkinSergen
Kitapları
Güney Sibirya Arkeolojisi ve Şamanizm - YKY 2019
Kökler: Yay Çeken Kavimlerin Şafağı - Ötüken Neşriyat 2021

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...