Tanzimat aydınlarından Münif Paşa, 1863’te, Arap harflerinin Türkçe’yi karşılamadığını ve bu harflerin bitiştirilmeden ayrı ayrı yazılması gerektiğini belirten ilk kişilerden olmuştur. Meşrutiyet döneminde ise Milaslı İsmail Hakkı Bey öncülüğünde “Harf Islahı Cemiyeti” adlı bir dernek kurulmuş ve bu dernek “Yeni Yazı” adlı bir de dergi çıkartmıştır. Fakat asıl devrimin gerçekleşmesi için Cumhuriyet’i beklemek gerekecektir.
Kemal Atatürk, TBMM’nin 1 Kasım 1928 tarihli toplantısında şu konuşmayı yapar:
“Aziz arkadaşlarım, her gelişmenin ilk yapıtaşı olan bir soruna değinmek isterim. Her araçtan önce büyük Türk ulusuna… kolay bir okuma yazma anahtarı bulmak gerekir. Bu okuma yazma anahtarı ancak, Latin esasına dayanan Türk alfabesidir. Basit bir deneme, Türk harflerinin Türk diline ne kadar uygun olduğunu, Türk evlatlarının ne kolay okuyup yazdıklarını güneş gibi ortaya çıkarmıştır. (Atatürk, oylama sırasında vekillere şöyle seslenir) Yüksek ve ölümsüz armağanınızla büyük Türk ulusu, yeni bir ışık dünyasına girecektir.”
Cumhuriyet‘in Devrimi
1 Eylül günü, harf devriminin hemen arifesinde, Cumhuriyet gazetesi bir anket düzenler. Cumhuriyet, okurlarından Latin harfleriyle çıkacak ilk gazete için dört farklı “başlık” örneğinden bir seçim yapmasını istedi. Bu seçim sonucu kabul edilen başlık, Gazete’nin 87 yıldır değişmez bir parçası oldu.
Kaynak: S. Çirkin, Cumhuriyet Gazetesi 30 Ekim 2015
