Rusya tarafından işgal edilen Kırım’ın Bahçesaray şehrinde bulunan Hansaray, işgalciler tarafından tahrip ediliyor.
Konuyla ilgili kişisel Facebook sayfasında açıklama yapan gazeteci Osman Paşayev, işgalcilerin güya 100. yıldönümü hazırlıkları gerekçesiyle Hansaray’ı 4 gün için ziyarete kapattığını ve her tarafına güvenlik yerleştirildiğini aktardı.
Paşayev, “Büyük Camii’nin tüm kiremitlerinin sökülmesinin (kiremitler yere atıldı ve Çufut Kale’ye götürülmesi planlanıyor) yanı sıra güya böcekler tarafından bozulduğu gerekçesiyle eski meşe ağacından yapılan kirişler kaldırıldı. Kirişler büyük ve kalındı. Her yerinde sağlam çiviler vardı. Kirişler mobil vinç ile kaldırılırken, binanın ön cephesindeki 18. yüzyıla ait duvar resimleri hasara uğradı. Dış taraftan duvarı Kärcher ile yıkadılar, bu yüzden duvarda çatlaklar oluştu ve tam girişte kapılar önündeki sıva duvarın taşlarına kadar döküldü, yani duvar örgüsü görünüyordu. Bu deliği aceleyle çimento ile kapattılar, duvarı modern alçı ve boya ile örttüler. Çeşmeleri Kärcher ile yıkadılar! Parçaları koptu, çeşmelerin yerini kapattılar ve şimdi modern boyayla beyaza boyuyorlar. Yekaterinskaya Milya (Katerina’nın Mili) anıtı da Kärcher ve oksalik asit kullanılarak yıkandı, tüm harfleri döküldü. Duvarlardaki tüm resimler acil şekilde işçiler tarafından düzeltiliyor! Restoratörlerden hiç söz edilmiyor” diye kaydetti.
Bunun dışında Osman Paşayev, Hansaray’ın, bir kısmı üzerinde inşa edilmesi planlanan metal çatı gibi bir “yeni yapıdan” dolayı yıkılabileceğini ifade etti.
Geçtiğimiz günlerde Rusya tarafından işgal edilen Kırım’daki sözde devlet kaydı ve kadastro komitesinin, Bahçesaray şehrinde Hansarayı’na bağlı 32 tesisin mülkiyet hakkını kayda geçirdiği bildirilmişti.
2016 yılında Ukrayna Kültür Bakanlığı, Kırım’daki işgalci yönetim ve bilinmeyen bir şirket tarafından Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı’nda yakında hayata geçirilmeye başlaması gereken bir inşaat projesinin hazırlanmasına ilişkin bilgilere ulaştığını açıklamıştı. Söz konusu projenin hayata geçirilmesinin, restorasyon çalışmaları yapmaya izni olmayan kuruluşların katılımıyla gerçekleştirildiği ifade edildi.
Proje, Hansaray’ın üzerinde 6 ayağa dayanan metal bir sundurmanın inşa edilmesini öngörüyor. Elde edilen son verilere göre ayaklardan biri haremin olduğu binanın çatısına dayanacak. Söz konusu durumu yorumlayan proje hazırlayıcıları, ayağı biraz yana çekeceklerini ifade etse de bu tür eylemler ve değişikliklerin kültür mirasının tamamen yok edilmesine yol açabileceği düşünülüyor.
Bilindiği gibi Ukrayna’ya ait yarımadanın Rusya tarafından yasa dışı işgali yüzünden Hansaray, UNESCO listesine dahil edilemedi. Kırım’ın işgal edilmesinden sonra sözde yönetim, kamuoyunun fikrini dikkate almadan, UNESCO’nun dikkate aldığı Hansaray’nın tampon bölgesini yok etmeye girişti. Kültürel mirasın bu şekilde yok edilmesinin Kırım Tatar tarihinin yok edilmesine de neden olduğu açıkça görülüyor. İşgalciler kasten bu yönde politika izliyor.
QHA
