2017 yılında 27 ocağın 28 ocağa bağlayan gecede horoz yılı dönemine girildi! Peki ama niye ve nasıl girildi? Kim girdi? Bu soruların yanıtını yazının devamında bulabilirsiniz.
Oniki hayvanlı takvim uygulamasına göre 2017 yılında horoz yılında olduğumuzu görebiliyoruz. Şimdi kulağa biraz daha tanıdık geliyor olmalı…
“Bahar Bayramı” olarak adlandırılan Çin’in Geleneksel Yılbaşı Bayramı her yıl ocak-şubat aylarında yeni ayın kaybolduğu tarihe denk gelmektedir. Oniki yıllık çark içerisinde bulunan bu takvimde oniki yılın her bir yılına karşılık bir hayvan gelmektedir. Çark sürecinin yarattığı dönence ile bir hayvanın işaret ettiği yıl oniki yılda bir karşılanmaktadır.
Bu 12 yıl döngüsünün yanı sıra Çin astrolojisinde bulunan 5 elementin de (ateş-su-toprak-hava ve odun) kara ve ak yani yin-yang döngüsü de bulunmaktadır. Bu beş elementin 10 yıllık döngüsü ile 12 hayvanlı döngünün birleşimi sonucunda bir hayvanın yin ya da yang döngüsü 60 yılda bir denk gelmektedir. Örneğin 1936 yılına denk gelen Kara (Yang) Sıçan yılının bir sonraki denk geldiği yıl 1996 yılıdır.
Çin’de bir çok insan Çin geleneksel takviminden Gregoryan takvimine dönüştürme yoluyla doğum yılı hesaplamaları yapmaktadır. Geleneksel batıda aylara denk gelen burç hesaplamaları gibi Çin’de de bu hesaplamalar insanlar için önem arz eder. Örneğin 28 Ocak 2017 yılında başlayan horoz yılı 2018 yılının ocak ayına kadar devam etmektedir. Bu tarihten sonraki burç ise domuzdur.
Yeni yıl kutlamaları bir hafta sürer ve bu hafta süresince Çin’in her yerinde havai fişekler atılır, kızıl giysiler giyilir, kızıl duvar kağıtları asılır, aileler ve arkadaşlar toplanır birlikte eğlenirler. Bu etkinlikler içerisinde havai 
fişek ile kızıl rengi ayrı bir öneme sahiptir: Efsaneye göre “Nian” (Yıl anlamına gelir) adında bir yaratık vardır. Bu yaratık her yılbaşı döneminde insanları ve özellikle çocukları yemeyi çok sever. Yine bir yılbaşı döneminde köylüler bu yaratıktan gizlenmek için ormana giderler. Fakat yaşlı bir köylü bu yaratığı tek başına öldürebileceğini düşündüğü için köyde kalır. Nian yaratığının çıkacağı o gece yaşlı köylü bulunduğu yere kırmızı biber döker ve çevreye de patlaması havai fişekler bırakır. Sabah olup köylüler döndüğünde bu duruma anlam veremezler. Fakat yaşlı köylüye göre Nian yaratığı kızıl renginden ve havai fişeklerden ürktüğü için köye hiç uğramadığını söyler. Bu inanışa göre her yıl kutlanılan yılbaşı döneminde her yer kızıla bürünür ve havai fişekler atılır.
Bu yıl Çin’in Öbür Moğol (İç Moğolistan) bölgesinde horoz yılı büyük bir coşkuyla karşıladık. Yılın son günü olan 27 Ocak akşamında geleneklere uyarak Orta ve Doğu Asya usulü mantı açtık ve gece bu mantıyı yiyerek yeniyıla girdik. Yılın bu son gününde kam (şaman) adeti olduğunu düşündüğüm fakat bu konuda henüz emin olamadığım bir tecrübe yaşadım! Çin vatandaşı Moğol ailesine damat oluşumdan dolayı kayınvalide ile öğle yemeği için hazırladığımız pilav ve etlerden birer lokma kaseye koyduk. Markette yakmak için özel olarak satılan renkli kağıtlardan hazırlanmış bir paket ve Çin rakısı aldık. Elimizdeki bu malzemelerle ailenin diğer fertlerine mensup olan darı tarlasına giderek orada buluştuğumuz kişiler ile birlikte darı tarlasının dört bir yanında topladığımız çalı çırpıları ateşe verdik ve elimizde bulunan kağıtları yavaş yavaş ateşe atarak alevi körükledik. Alevler yükselmeye başladığında hep birlikte alevlerin önünde diz çöküp getirdiğimiz yiyecekleri ve rakıyı aleve yavaş yavaş atarak vefat etmiş ailenin fertlerinin karnını doyurduk ve susuzluğunu giderdik! Her yıl bayramda yapılan bu ziyaret aklıma kurban ve ramazan gibi bayramlarda mezarlığa gidip mezar taşına su döktüğümüz günleri hatırlattı.
Çin’de bulunan bir çok geleneksel festivallerden biri ve en önemlisi olan Bahar Bayramı’nı genel hatlarıyla bu yazıda ele aldım. Yakında yine bilimdili.com’da bu bayram hakkında daha ayrıntılı bilgi vermeye çalışacağım. Bu bilgileri kaçırmamak için bilimdili.com’u takip etmeyi unutmayın.
Horoz yılınızın kutlu olmasını, barış dolu bir yıl ile esen kalmanızı dilerim.
Yorumla