DÜŞÜNCE Tarih

Zenanname: Osmanlı Minyatürlerinde Ecnebi Avrat Tasvirleri

1700’lerin ortasında yaşamış ünlü bir divan şairi Enderunlu Fazıl. Onun kaleme aldığı Zenanname isimli kitap, hiç kuşkusuz Osmanlı tarihinin en ilginç eserlerinden biri. Dünya kadınları hakkında türlü türlü görüntüler ve bilgiler içeren bu kitap, aynı zamanda Osmanlı tarihinde “toplatılan ilk kitap” olma özelliğine sahip.

El yazması Zenname 1793 yılında kaleme alınmış ve 38 farklı kadın resmi ile minyatürlenmiş. Kitap 1838 yılında ise matbu olarak yayınlanmış ve İstanbul ahalisine sunulmuş. Fakat bu ilginç kitabın halk arasında hızla yayılması, pek tabii devletin tepkisini çekmiş ve nüshalar toplatılarak imha edilmiş. Böylece Zenname, Osmanlı tarihinin yasaklanan ilk matbu kitabı olmuş. Şimdi, Enderunlu Fazıl’ın tariflerine göre ecnebi kadınlarının özellikleri sıralayalım:

*Gürcü Kadınları: Ay yüzlü, cazibeli, gönül çekici, güzel ahlakı, merhametli ve merttir.

*Çerkez Kadınları: Ay parçası, ateş dudaklı, süslü, kılsız, temiz huyludur.

*Ermeni Kadınları: Hepsi kötü tavırlı, sadece edâlı yürüyüşleri kalmış. Teni çirkin, sohbeti tatsız, konuşması ve tavrı kötü, vücuduyla elbisesi de şekilsiz. Fakat hepsi çirkin değil, içlerinde güzelleri de var.

*Rum Kadınları: Nedir o dilinin ortasındaki incelik? Nedir o nâz, o gönül çeken dil, o temâyül, o gönül götüren salınış? Nedir o cümbüş, o serhoş gibi gamze, o şaşkınlık, o edâ? Nâz ve edâsı cana can katar. Doğrusu, sevgiliye böylesi lâzım. Yakaları, âşıklarının gönlünü yakana kadar yerlerde sürünür. Ama takdîre ne kadar lâyık iseler, o derece huysuzdurlar.

*Rus Kadınları: Çirkin, sarı yüzlü, mavi gözlü, uğursuz, kar gibi kadın. Soğuk yılan gibidir şeytanın ocağı kâfir.

*İspanyol Kadınları: Endamlı, uzun boylu, gümüş tenli, yasemin yaprağı sıfatlıdır.

*Bulgar Kadınları: Pis…

*Hırvat Kadınları: Jaleden hoş, rüzgârdan hasta, teni gül rengi, nazlı…

*Leh kadınları: Müstesnâ olurlar. Bağlılıkları güzel, uzun boyları hoştur. Âââh yürüdükçe o nazlı bel, söyledikçe o nazlı ağız! Aslı Yahudilerden gelmiyorsa, o temiz vücud nâziktir. Güzel, uzun, zina sanatında usta, kılsız, lekesiz ve naziktir.

*Avusturya Kadınları: Kadınların cadısıdır. Naz kutusu olan bu kadınların teni billur, saçı siyah samurdur.

*İngiliz Kadınları: Ey siyah beni Hindistan olan güzel! İngiliz’in kadını hoş yüzlü, hoş edalı, hoş yürüyüşlüdür. Hepsi temiz huyludur, ziynete meyleder. Dudaklarından bülbül sesi çıkar.

*Felemenk (Hollanda) Kadınları: Yürüyüşleri hoş ama vücutları çirkindir. Yüzleri hep safran gibidir, çekicilikleri yoktur. Kadını ve oğlanı birbirinden beterdir, kadınlarının hepsi de aşiftedir.

*Yeni Dünya Kadınları: Çirkin, hayvan şeklinde, yedi ayda doğuran, şehvetli kadınlardır.

Sergen Çirkin

Arkeolog
İletişim / Mail adresi
srgncrkn@gmail.com
https://twitter.com/CirkinSergen
Kitapları
Güney Sibirya Arkeolojisi ve Şamanizm - YKY 2019
Kökler: Yay Çeken Kavimlerin Şafağı - Ötüken Neşriyat 2021

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...