Buluşlar Fizik

Kuantum İletişimi ve Dünyanın İlk Kuantum İletişimine Sahip Uydusu

Önceki aylarda dünyanın ilk kuantum iletişim uydusu Çin kuantum teknolojisi geliştirme ekibi tarafından müjdelenmişti.

Atomdan küçük olan dakika parçacıkları üzerine yapılan çalışmalar çeşitli bilgisayar işlemleri, lazerler ve nükleer teknoloji alanında kullanılmaya başlandı.

Özellikle siber saldırıların, telekulakların olduğu bu çağda kuantum iletişimi hayatımızı nasıl değiştirecek?

SÜPER İŞLEM YETENEĞİ

İki farklı noktada aynı anda harekete geçen küçük parçacıklar olan kuantum olgusuna göre; kuantum hesaplama işlemleri günümüz süper bilgisayarların işlem gücünü küçültebilir.

Normal silikon bilgisayar yongasında 0 ya da 1 rakamları üzerinde işlem hesaplar. Ancak kuantum bilgisayarlarda veriler aynı anda her iki tarafta da işlem görerek daha fazla bilgiyi elinde tutabilir.

Kuantum hesaplama; kütüphanedeki tüm kitapları aynı anda okuyabilme, olarak örneklendirilebilir. Oysaki genelleşmiş hesaplamalarda ise birini okuduktan sonra ancak diğerine geçiş yapılabilir.

Bilim adamları bir kuantum bilgisayarın saniyenin 100’de biri hızında yaptığı işlemi Çin’in en hızlı bilgisayarı olan Tianhe-2’nin ancak 100 yılda çözebileceğini belirtiyorlar.

Birçok ülkede bu tip bilgisayarların gelişimi için büyük bir araştırma bütçesi ayrılmış durumdadır.

Ağustos 2015’te kuantum hesaplama laboratuvarı Çin Bilim Akademisi ve internet şirketi Alibaba tarafından Şanhay’da kuruldu. Bu laboratuvarda 2030 yılından önce 50-100 kuantum bite sahip kullanışlı kuantum bilgisayar prototipleri üretilmesi amaçlanıyor.

HACKLENEMEZ İLETİŞİM

Çok güçlü hesaplamalara sahip donanımlar bile normal bilgisayarlar tarafından hack yeme tehdidi ile karşı karşıya kalabiliyor.

Ancak, çift taraflı madeni paraya benzeyen kuantum mekanizması bilgi koruma özelliğine sahiptir. Kuantum teknolojisi çok yüksek güvenlik ile fotonların ayrılmasına ya da kopyalanmasına izin vermeyerek telekulak dinlemelerini ya da bilgi aktarımı kesintisi yaşanmasını engeller.

Ayrıca ikili görüşmelere bir üçüncü partinin sızması durumunda bilgilendirme yapabiliyor. Aynı zamanda bilgi kesintisi yaşandığında “çöküntü”ye uğruyor ya da kendi kendini yok ediyor.

Adını kadim Çin’in ilk düşünürü ve bilim adamı olan “Mozi”dan alan İngilizcesi Micius olan dünyanın ilk kuantum iletişim uydusunu geçtiğimiz ay Çin’in İç Moğolistan Eyaleti’nde bulunan Gobi Çölü’nden uzaya fırlatıldı.

631 kg ağırlığa sahip Mozi; Long March 2D roketi ile birlikte yeryüzünden ayrıldı. Bu uydu Dünya’dan 500 km uzaklıkta en az iki yıl boyunca konuşlanacaktır.

KUANTUM UYDUSU “MOZI” TARAFINDAN İLK VERİLER ALINDI

Çin’in resmi haber kanalı Şinhua (Xinhua) Haber Ajansı’na göre 18 Ağustos 2016 tarihinde dünyanın ilk kuantum uydusu Mozi’dan ilk verilerin alındığı haberi aktarıldı.

Pekin’in dışında kalan Miyun bölgesinde bulunan Çin Uydu Alıcı Yer İstasyonu (RSGS) tarafından saat 11:56’da ilk verilerin alındığı öğrenildi.

202 MB büyüklüğünde olan bu veriler Çin Milli Uzay Bilimleri Merkezi’ne olarak aktarıldı.

Bunun yanı sıra, Çin’de dünyanın ilk güvenli kuantum iletişimine sahip omurga ağı olan Pekin-Şanhay ağını bu yılın sonuna doğru işleme açılacak haberi Çin Bilim Akademisi akademisyeni ve kuantum iletişim uydusu projesinin başı olan bilim adamı Pan Cienvey (Pan Jianwei) tarafından doğrulandı.

2000 km uzunluğa sahip bu omurga ağ finans, elektronik ve hükumet işlerinde kullanılacaktır.

Uydu ve yer ağının güvenliğinin yüksek olacağı bilgisi de verildi.

Pan Cienvey, kuantum iletişimin 10 yıl içerisinde çevrimiçi banka işlemleri ve ödemeler alanı ile birlikte günlük hayata gireceğini belirtti.

 

Kaynak: Şinhua Haber Ajansı

İçerikler

Berkcan Yalçın

Ankara Üniversitesi Sinoloji ABD. (Çinîyat) mezunu. Bilimdili.com çevirmen ve yazarı. Şu anki ikamet yeri Pekin, ÇHC.

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...