Antropoloji Arkeoloji

Taş Devri Avcı-Toplayıcıları, Diş Çürüklerini Keskin Alet ve Katranla Tedavi Ediyorlardı

Buradaki bilgisayar yeniden yapılandırmasında (rekonstrüksiyon), 13.000 yıl öncesine ait iki insan dişindeki çukurlar, diş çürüğü için eski bir müdahale belirtileri içeriyor. Araştırmacılar, her boşluğun iç duvarlarındaki işaretlerin, enfekte dokuyu kaldırmak için kullanılan sivri bir taş aletle yapıldığını öne sürdüler.
Bulunan dişler, diş hekimliğinin bazı biçimlerinin en az 14.000 yıl boyunca var olduğuna dair kanıtları gün yüzüne çıkardı.

Taş Devri diş hekimleri çürükleri delip doldurmadılar. Onları kazıyıp kapladılar.

İtalya’daki Bologna Üniversitesi’nden biyolojik antropolog Gregorio Oxilia ve Stefano Benazzi liderliğindeki bir ekip tarafından sürdürülen araştırmada, günümüz Kuzey İtalya’sında bulunan ve 13,000 ila 12,740 yıl önce yaşadığı tespit edilen bir kişiden alınan iki dişin enfekte olmuş yumuşak dokularının kazınıp çıkarıldığına dair işaretler tespit edildi. Ardından; müdahale edilen alanın, yapışkan, katranlı bir madde olan bitümle kaplandığı ve Taş Devri insanlarının, taştan yapılan aletlerini tutamaklara takarak bu müdahaleyi gerçekleştirdikleri belirtildi.

Yeni bir araştırmaya göre, 13.000 yıl önce Kuzey İtalya’da yaşayan bir kişinin iki ön dişinde Taş Devri diş hekimliğinin ipuçları yer alıyor. Müdahale edilmiş diş çürümesine ilişkin bu eski örnekler, yandan (üstte) ve aşağıdan çiğneme yüzeyini (altta) gösteriyor.

Araştırmacıların 27 Mart’ta Amerikan Fizik Antropolojisi Dergisi’ndeki çevrimiçi raporlarına göre; bulgular, enfekte olmuş diş parçalarını temizleme tekniklerinin, karbonhidratça zengin tarım diyetlerinin diş çürüğünü daha yaygın hale getirmesinden binlerce yıl önce geliştiğini gösteriyor. Çiftçiler, diş çürüklerini 9,000 yıl önce delmek için taş aletler kullanmış olabilirler.

Oxilia ve Benazzi’nin ekibi 2015 yılında sivri bir taş aletin, yaklaşık 14.000 yıl önce kuzey İtalya’ya gömülmüş bir adama ait olan bir dişten çürüyen dokuları çıkarmak için kullanıldığını bildirdi.

Bu İtalyan buluntuları, Taş Devri avcı-toplayıcıları tarafından uygulanan diş tedavilerinin bilinen tek örneklerini temsil ederken, Benazzi: “İtalya’daki geç dönem [Taş Devri] avcı toplayıcıları arasında diş müdahalelerinin daha geniş bir eğilimin veya geleneğin bir parçası olabilir” dedi.

İngiltere’deki Liverpool John Moores Üniversitesi’nden paleoantropolog Isabelle De Groote’un dediğine göre; dişlerdeki hasarın diğer muhtemel sebepleri arasında, ön dişlerin ahşabı, deri ve diğer materyalleri yontmak için kullanılması veya diş biçimlerinin kültürel sebeplerle değiştirilmesi gibi nedenler diş hekimliğinden daha az olası görünmektedir.

20 yıl önce Riparo Fredian adlı bir İtalyan sitesinde gerçekleştirilen kazılar, yeni çalışmayla birlikte iki ön diş de dâhil olmak üzere çoğunlukla altı kişiden oluşan diş kalıntılarını gün yüzüne çıkardı. Çürümüş dokunun mikroskobik olarak incelenmesiyle, dişlerin hastalıklı kısımlarını çıkarmadan önce boşlukları genişletmek için sivri bir taş uygulayarak sebep olunan kazıma izlerini ve pul pul dökülmesini gösteren izler ortaya çıkarmıştır. Benazzi bu durumu: “Acı verici görünüyorsa, muhtemelen öyleydi.” diye açıklıyor.

Çürümüş alana tutturulan koyu renk parçaların kimyasal ve mikroskobik olarak incelenmesiyle, kaplama malzemesinin bitüm, bitki lifleri ve muhtemel kılları içerdiği belirlendi. Benazzi, müdahale edilen dokuya bitüm yerleştirmenin başka iltihaplara karşı da koruma sağlayabileceğini belirtti.

Benazzi aynı zamanda, diş çürümesine yönelik eski bir kazıma-kaplama tedavisi olan bu müdahalenin, çok daha eski olan sivri taş ya da ahşap parçaların kürdan olarak kullanılmasından gelişmiş olabileceğinden şüphe ettiğini söylerken; insan cinsinin üyeleri olan Homo’ların, kürdanlarını 1.77 milyon yıl kadar önce kullanmış olabileceklerini belirtti.

Kaynak: https://www.sciencenews.org/article/stone-age-hunter-gatherers-tackled-their-cavities-sharp-tool-and-tar