Arkeoloji

İpekyolu’nun Gizemli Kalesi: Yamçun

Yamçun Kalesi, Vakhan Vadisi’nde ve eski ismiyle İpek Yolu üzerinde mucizevi bir şekilde ayakta durmaktadır. Kale, Türkistan, Tacikistan ve Afganistan arasındaki modern sınırlar arasında, Işkaşim’deki 9,964 fit (3,037 metre) ile Vakhjir geçidi 16.152 fit (4,923 metre) arasında değişen yüksekliklerde yer alan çorak Vakhan Vadisi üzerindedir. Vakhan Vadisi günümüzde Güney Türkistan’ın Pamir, Hindu Kuş dağları ve Karakurum olarak adlandırılan bölgedir.

Kale, bir zamanlar İpek Yolu boyunca gelişen önemli karakollardan birisiydi. Vakhan vadisi  üzerinde yer alan kervansaraylar, kaleler, kuleler ve saray kalıntıları görkemli bir geçmişe tanıklık ediyor.

Yakın ve uzaktaki tüccarlar bin yıl boyunca bu topraklar üzerinde seyahat etmiştir. Kalenin Kuşan İmparatorluğu döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir. Tüccarları akıncılardan  ve imparatorluğu komşu halklardan korumak amacıyla benzeri çok sayıda kale inşa edilmiştir.

Yamçun Kalesi, tüm bu yapıların en iyi korunmuş örneğidir. Kale, deprem ve toprak kaymalarına eğilimli bir alanda oldukça aşınmış bir tepenin üzerinde durduğu için hala ayakta durması hayret vericidir.

Başlangıçta M.Ö. 3. yüzyılda (ya da bazı kaynaklara göre 100 M.Ö.) inşa edilmiş olan Yamçun, Vakhan Vadisi’nin geniş bölgelerine ve  Hindu Kuş dağlarının hakim noktasındadır. Antik yapıya 10. ve 12. yüzyıllar arasında yapılan eklemeler nedeniyle,  orijinal hali tartışmalıdır.

Kalenin üçgen şekli, tepenin yaklaşık şeklini takip eder. İki katlı sur duvarları, dar açıklıkları olan yuvarlak kuleler vadiye doğru bakmaktadır. Hala ayakta duran kulelere bakıldığında, taşlar farklı renkleri  aşamalar halinde inşa edilmiş olduğunu göstermektedir.

Yamçum Kalesi içerisinde yer alan sonsuz ateş motifleri  geçmişte Zerdüşt tapınağı olduğu izlenimi vermektedir. Zerdüştlüğün geçmişte bölgenin baskın dini olduğu düşünüldüğünde, bu pek de şaşırtıcı olmayacaktır.

Kaynak