Canlı Bilimi

Bitkilerin Beyinleri Var Mıdır?

Bitkilerin beyni var mıdır

Bilim adamları söz konusu soruya cevap niteliğinde bir araştırma yapmışlar. Sorunun cevabını merak ediyorsanız yazımızın geri kalanını okuyunuz. 

Börmingım (Birmingham) Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir çalışma bitkilerin; insanlar ve hayvanlarda bulunan beyine benzetebileceğimiz, bir çeşit komuta merkezi gibi hareket eden bir hücre dizisine sahip olduğunu ortaya koydu. Bitkilerin embriyolarında bulunan bu hücrelerin, bitkinin hayat döngüsü üzerinde önemli bir role sahip olduğuna ulaşıldı. En önemlisi bu hücreler çimlenmeyi tetikliyor ki çimlenme tam zamanında gerçekleşsin; yani bitki kış ayazında ya da zaten birçok bitkinin var olma mücadelesi içerisinde olacağı rekabet ortamında, yaz sonlarında çimlenmesin.

Araştırmacılar ilk olarak söz konusu hücreleri Arabidopsis diyilen bir bitki içersine yerleştirdiler. Komuta merkezi bölünerek iki farklı hücre çeşidi meydana getirdi –bu bir tür tohumların filizlenmeden kalmasını sağlıyor, diğer tür ise tohumların filizlenmesini sağlıyordu.

Tıpkı beyinlerimizin içindeki sinir hücrelerinin iletişim kurmak için hormonları kullanıyor olmaları gibi bu bitki hücreleri de çevresel koşulların değerlendirmesini yaparak çimlenmeye başlanacak en iyi zamanı tespite yardım eder.

Bitki embriyolarının gözlemini eş zamanlı yapmak son derece zordur; bu yüzden bilim adamları öncelikli olarak, biyolojik sürecin en yaygın durumlarda nasıl gelişeceğini kestirebilmek için matematiksel modelleme kullanan bir alan olan biyoenformatikten faydalandılar.

Sonuç olarak bitkilerdeki hormonla ilgili gerçekleşen bu değişim çimlenme sürecini kontrol ediyordu. Daha sonra bilim adamları yukarıda bahsedilen iki tür hücrenin gözle görülür bir biçimde birlikte çalışıp çalışmadığını kesin olarak öğrenebilmek için Arabidopsis bitkisinin genetikçe değiştirilmiş bir çeşitini kullandı. Böylece hücreler arasındaki biyoelektriksel atışlar daha gözle görülür hale geldi ve bilim adamları hücrelerin kendi aralarında bu yolla bir bakıma konuşuyor olduklarını keşfetmiş oldu.

Arabidopsis bitkisinin mikroskop altında görüntülenen başçıkları. (kaynak: Heiti Paves/Shutterstock)

Bilim adamlarına göre komuta merkezinin iki ayrı tür hücreye sahip olmalarının anlamı hücrelerin çevrelik şartlar konusunda farklı görüşlere sahip olabilmeleri. Çimlenme yalnızca bir fikir birliğine varıldığında gerçekleşiyor.

Çalışmaya dahil olan biyomatematikçi İyan Canstın (Iain Johnston) ‘’Bu tıpkı bir filme gidip gitmemeye karar vermeden önce filmin bir eleştirmen tarafından yazılan değerlendirmesini dört defadan fazla okumak ya da dört ayrı eleştirmenin her birinin değerlendirmelerini okuyup sonuca varmak gibi bir şey.’’ diye ekledi.

Yani diyebiliriz ki bitkilerin bizim anladığımız şekilde beyinleri olmayabilir fakat beyinleri varmışçasına hareket ettikleri bir gerçektir.

Kaynak
http://www.iflscience.com/plants-and-animals/scientists-discover-plants-brains-determine-grow/

bilimdili

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...