Tıp

İşte Beyniniz Zamanı Bu Şekilde Kavrıyor

 

Beyniniz : Zaman Makinesi.

Zihniniz sürekli olarak hesap yapma halinde:Konuşmanızın ritmini,bir sonraki öğününüze kadar geçen süreyi, mesajlaşma arasındaki aralığı. Tüm bu hesaplamalar olmasaydı,arkadaşınızın hareketlerini yanlış yorumlar veya donat yeme vaktini kaçırırdınız(kabus gibi!) Peki bu cin gibi çalışan beyin hayatınıza dair hesaplamaları nasıl yapıyor?

Nörologlar kesin sinirsel hareketi tam anlamıyla henüz anlayabilmiş değiller.Fakat  araştırmacılar kafatasınızdaki sadece tek bir bölgeye görev yüklenemeyeceğini biliyorlar.

Beyninizin farklı bölümleri farklı zamanlama işlerine mukabele eder ve  beyin görüntüleme bize hangi bölümün ne iş yaptığını ayrıştırmada yardımcı olmuştur. Müzik boyunca çıkan seslerden tutun da dersin ne kadar süreceğini hesap etmeye kadar,bu  özel bölgeler  geçici algımızı şekillendirmede birlikte çalışır.

1-KRONOMETRE

Patates kızartmasının kokusu gibi, beyin etrafındaki şeylerden sinyal aldığı zaman ; suplementer motor alanı(SMA) kronometre gibi davranır:Hareketi uyarı süresini uzatır. Dış sinyaller  sürdüğü müddetçe suplementer motor alanındaki sinirler beynin öteki bölümlerine  bilgi iletmeye devam ederek çalışır.

2-BELLEK MERKEZİ

Zamanı alnınızın tam arkasındaki alt frontal kortekste yer alan kısa süreli bellek olmadan tahmin edemezsiniz. Örneğin; bebek ağlamasının süresini hesaplamak,bu bölge sesin başlayışını ve bitişini takip eder. Bellek olmasaydı ağlamanın başı birkaç saniye sonra beyinden giderdi.

3-TASNİF EDİCİ

Verimli olmak için,insanlar diziliş sırasını anlamalıdır.Bir kelimedeki heceler,Hat dansındaki adımlar,ve sabahki giyinme işi,bunların hepsi  sıralı halde gerçekleşir.Emar çalışmalarında,beyin çıkıntıları biz bu işleri sıraya koyduğumuzda  çalışır ki bu  da faaliyet  belirtisidir.

4-RİTİM-TUTAR

Beyincik kaslarınızın hareketini düzenler,böylelikle binbir türlü zamanlama işi ile meşgul olur özellikle de ritim tutmayla . Pek çok araştırmda bu bölge ritim tutma gibi öngörücü zamanlama işinde disko topu gibi parlar:Bu  vuruşlar arasında ne kadar beklemeniz gerektiği hususunda sizlere yardımcı olur.

5-ÖDÜL-SAYAR

Eğer çikolatayı seviyorsanız, elinize geçeceğini bildiğinizden muhtemelen bir müddet bekleyeceksinizdir. Bunun için  garipçe şekillenmiş  sinir kümelerine veya bazal gangliya olarak bilinen çekirdeğe teşekkür edebilirsiniz. Ödüle bağlı olarak ne kadar bekleyip beklememeniz gerektiğini söyleyen gecikme indirimi isimli  işlemi uyarır .

MİLYARLARCA İŞLEYEN SAAT

Nörologlar halen hücre kümelerinin zamanı nasıl takip ettiğini tartışmakta. En son fikir, popülasyon saat teorisi ,beynin merkezindeki küme yerine her tarafındaki sinirlerin  durmaksızın  zamanı işlediğini öne sürüyor. İş başı yapmayı söyleyen uyarıcı, ne kadar zaman geçtiğine dalalet eden hücre aydınlatma örneği yaratarak sinirleri yanması için tetikliyor .Her devre adeta eşsiz bir saat gibi çalışıyor. Yoldan geçen herhangi bir araba başka bir yere varırken  o yol da kafamızda sayısız saat yaratarak  bir kümeye varabilir. Bilim adamları beynin çeşitli kısımlarının  bu turu gerçekleştirdiğini , bu sebepten ötürü de aynı anda caddeden karşıya geçip  müzik dinleyip bir de  mesajlaşabilmenizin  sebebinin bu olduğunu düşünüyor.

Bu makale  ilk olarak Popular Science Dergisi’nin eylül/ekim  2017 sayısı Mysteries of Time and Space bölümünde yayımlanmıştır.

 

 

Tuğçe Gamze Gözelel

Trakya Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık (İngilizce) şu anki ikamet yeri:Edirne

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...