DÜŞÜNCE Sosyoloji

Tunguzlar, Hamniganlar ve Dil Durumları

Günümüzde Tunguzlar

Üç Ülkeye Bölünmüş Çok Dilli Bir Halk: Hamniganlar ve Dil Durumları

17. yüzyıl sonrasında Çarlık Rusyası’nda Nerçinsk Tunguzları olarak bilinen ve diğer Tunguzlar tarafından At Tunguzları olarak adlandırılan Tunguz öbeğinin ahfadı, günümüzde Hamniganlar adı altında, Rusya Federasyonu, Moğolistan ve Çin Halk Cumhuriyeti olmak üzere üç ülkede yaşamaktadırlar. Hamniganlar bu üç ülkenin hiçbirinde resmî olarak Hamnigan kimliği ile tanınmamaktadırlar. Rusya Federasyonu’nda Buryat, Moğolistan’da Moğol ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde Evenk olarak tanınmışlardır. Bu durum, Hamniganların etnik ve dillik durumları ile ilgilidir. Hamnigan kelimesi kendisi, Moğolcada “Evenk Tunguzu” demektir. Hamniganlar ise her üç ülkede de kendilerine has bir Moğolca değişkesi konuşmaktadırlar. Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti’nde Moğolcanın yanında Evenk Tunguzcası da konuşmaktadırlar. Yakın geçmişe kadar Moğolistan’da da Evenk Tunguzcası konuştuklarına dair belirtiler mevcuttur. Hamniganların dilinin Rusya Federasyonu‟nda neredeyse tamamen Buryatlaştığı ve Ruslaştığı düşünülmektedir. Moğolistan‟da da Hamnigan Moğolcasının büyük oranda Buryat Moğolcasının ve Halha Moğolcasının etkisi altında olduğu görülmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki Hamniganlar ise, dillerini en fazla muhafaza edebilmiş Hamnigan topluluğudur. Hamniganlar küçük ama etnik bakımdan oldukça çeşitli coğrafyada yaşamaktadırlar. Ruslar, Çinliler ve çeşitli Moğol halkları ile Tunguz halkları, Hamniganların birlikte yaşadıkları halklardır. Bu kültürel çeşitlilik, tabii olarak, Hamniganların çok dilli ve çok değişkeli bir halk olması sonucunu ortaya çıkarmıştır.

Yrd. Doç. Dr. Gökçe Yükselen Peler tarafından hazırlanmış makalenin tamamını buradan okuyabilirsiniz:

Üç Ülkeye Bölünmüş Çok Dilli Bir Halk Hamniganlar ve Dil Durumları

Gökçe Yükselen Peler

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...