Alişir Nevai Adına Taşkent Devlet Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi hocalarından Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov ‘un “XX. Аср Бошларида Туркистон: Ижтимоий-Сиёсий Ва Интеллектуал Жараёнлар (Yirminci yüzyılın Başlarında Türkistan: Sosyo-Politik ve Entelektüel Süreçler)” adlı kitabı Sonçağ Akedemi yayınlarından çıkmıştır.
XIX. asrın sonlarında ve XX. asrın başlarında Türk boyları arasında bir uzaklaşma ve bu uzaklaşmanın önünü almak için de bir hareket başladı. Bu hareketin başında, Kırımlı büyük mütefekkir İsmail Gaspıralı vardı. Onun “Dilde, fikirde, işte birlik” düsturu, Türkistan’da yankı uyandırdı. Münevver Kari, Mahmud Hoca Beyhudî, Abdurauf Fırat ve Çolpan gibi aydınların faaliyetlerini de etkiledi.
Kitap, araştırmacının 2011-2018 döneminde yayınlanan bilimsel yayınlarının tamamını içermektedir.Bu makaleler, 20. yüzyıl başındaki Türkistan’daki sosyo-politik ve entelektüel eğilimleri ve bunların oluşumlarının ana kaynaklarını ve Türkistan toplumuna etkilerini ele almaktadır.
Makalelerde, Türkistan’daki Cedidçilik hareketinin oluşumu ve gelişimi, Usul-i Cedid okulları açılması ve faaliyetleri, bölgedeki etkileri, Mahmud Hoca Behbudî, Tevellâ, Abdulla Evlanî, Sadreddin Aynî, Hamza, Münevver Kari ve diğerleri gibi entelektüellerin faaliyetleri ve edebi eserleri ele alınmıştır.
Bu nadide eser; Türkologlar, araştırmacılar, tarihçiler, öğrenciler ve cedidizm hareketiyle ilgilenenler için hazırlanmıştır.
Sonuç olarak Prof. Dr. Zaynabidin Abdirashidov ‘un hazırladığı “XX. Аср Бошларида Туркистон: Ижтимоий-Сиёсий Ва Интеллектуал Жараёнлар (Yirminci yüzyılın Başlarında Türkistan: Sosyo-Politik ve Entelektüel Süreçler)” adlı eser hem kendisininde Türkistanlı olması hem de bölgede etkin olması eserin muhteviyatı bakımından önemi haizdir. Türkistan’daki Cedidizm hareketini kapsamlı olarak incelemesinden dolayı öncü ve önemli bir eserdir.
