Dil Yaşam

150 Yıl Önce Çinliler Nasıl İngilizce Öğreniyorlardı?

Geçtiğimiz günlerde Çin’in Sıçuan Eyaleti’nde (Sichuan) bir müzayede sergisinde Çing-Mançu (Qing) Hanedanlığı döneminden kalma Çinlilere İngilizce öğreten bir kitap gösterildi.

ing-cin3

Komünizm ve Cumhuriyet dönemlerinden bir önceki dönemi kapsayan bu imparatorluk dönemininde öğretici unsur olan bu İngilizce kitaba baktığımızda Çinlilerin neden ağır bir şiveli İngilizce konuştuğunu görebiliyoruz.

Yukarıdaki sayfada gördüğümüz üzere bir sayfa 12 bölümlük kesitlerden oluşuyor. Bu kesitlerde ilk satırda Çince bir cümle, ikinci satırda Çince cümlenin karşılığı olan İngilizcesi ve üçüncü satırda da o cümlenin okunuşu yazıyor.

ing-cin2
Görseli büyütmek için tıklayın

İşte sözünü etmiş olduğum ilginçlik durumu bu okunuş kısmında yer alıyor. Henüz Latin harfleri öğrenmemiş, kendi yazılarının sesletimini bile yine Çince imlerden (karakterlerden) karşılayan Çinliler, İngilizce öğreniminde de kelimelerin, cümlelerin okunuşlarına karşılık gelen Çince imleri yerleştirerek öğretmeye çalıştıklarını görüyoruz.
ing-cin1

Örneğin yukarıda görmüş olduğunuz “tomorrow i give you answer to do with my friend” cümlesinin Çince imlerle nasıl karşılaştırdıklarına ve bunların pinyin* ile Latinceye nasıl aktarıldığına bakalım;  托马六、唵以、及夫、尤、唵五史为、土、度、回夫、买以、勿伦脱 = tou ma liu, an yi, ji fu, you, an wu, shi wei, tu, du, hui fu, ma yi, wu lun tuo. 

Bir başka örnek olarak; Less one half of your price cümlesi: 肋司、氓、哈夫、哑夫、尤、濮癵司 yani le si, mang, ha fu, ya fu, you, pu lan si şeklinde karşılıyorlar. 

*Pinyin: Çin Halk Cumhuriyeti kurulduktan sonra 1955 yılında başlayan yazı devrimi kapsamında Çince imlerin okunuşlarının ve tonlarının Latince harflerle karşılaştırılması için geliştirilmiş bir sistemdir. Bu sistem Çin Halk Cumhuriyeti’nden önceki hiç bir dönemde kullanılmamıştır. 

Berkcan Yalçın

Ankara Üniversitesi Sinoloji ABD. (Çinîyat) mezunu. Bilimdili.com çevirmen ve yazarı. Şu anki ikamet yeri Pekin, ÇHC.

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...