Sosyoloji Tarih

Da Yü’nün Sel İle Mücadelesi – Su Kanalları

Da Yü’nün (Büyük Yü) asıl adı Ven Ming’dir (Wen Ming). Babası Gun’un Sarı İmparator’un soyundan geldiği söylenilir.

Da Yü’nün Sel ile Mücadelesi, su baskınlarının bastırılmasını anlatan Han Çinlilerinin efsanevi bir hikayesidir.

Da Yü hükümdar soyundan gelmektedir. Üç Ulubey Beş İmparator* döneminde Gun ve Yü adındaki baba ve oğulun kaderi Sarı Nehir’de su taşmaları yaşanmaya başlandığında çizilmişti. Önce baba Gun hükümet tarafından su taşkınlıklarını engellemesi için atanmış lakin başarısızlığı sonucunda bu görevi oğlu Yü devralmıştır.

Da Yü halkı da arkasına alarak su felaketlerine karşı yıllarca göğüs germiş ve suyu mağlup etmiştir. Dönemin en büyük doğal afetlerinden biri olan Sarı Nehir baskınlarını engelleyen Da Yü Çin halkı tarafından büyük bilge unvanını almıştır.

HİKAYE

Bir gün imparator, bakanları ve boy beyleri ile bir kurultay düzenleyerek onlara şöyle seslenir: “Beyler, son günlerde yaşanan sel felaketleri halkımızın canına okumaktadır. Böyle büyük bir felaketin önüne geçmeliyiz. Su baskınlarını engelleme görevine kimin gelmesi daha uygun olur?”

Bakanlar ve boy beyleri bu görev için “Gun” adında birleşir. Tersine, İmparator Yao Gun’un bu görevi gerçekleştirmesi için yeterli meziyetlerde olmadığını düşünür fakat Gun’un dışında başka hiçbir kimsenin de bu görevi üstlenebileceğinin de farkındadır. Sonunda “Gun”a suyu bastırma görevleri için hükümet tarafından bazı yetkiler verilir.

dayuGun 9 yıl boyunca sel baskınlarıyla uğraşmış, bent çekme yöntemlerini denemiş, tüm gücünü sarf etmiş ama hiçbir sonuca ulaşamamıştır. Bunun yanı sıra hükümet tarafından aldığı bazı özel yetkileri de kendi çıkarları için kullanır.

İmparator Yao’nun ölmesi sonucunda yerine gelen Şun (Shun) Gun’un görevlerini elinden alıp Yu Dağları’na sürgüne gönderir. Gun’un ölümü sürgündeyken olur.

İmparator Şun da kurultay düzenleyerek bey ve bakanlardan görüşlerini ister. Bakanlar “Yü, Gun’un oğlu olmasına rağmen babasından daha zeki ve marifetlidir. İnsanlara karşı kibar, merhametli duruşu vardır. Büyük bir ciddiyetle işini yapar ve mütevazi bir yaşama sahiptir” diyerek Yü’yü bu görev için önerirler. Şun bu teklifi kabul ederek Yü’yü gerekli görevleri verir.

Da Yü gerçekten de çok iyi bir insandır. Bu görevi babasının suçlu olduğunu düşündüğünden değil, babasının görevini devam ettirmek istediği için kabul ederken “Babam suyun felaketini engelleyemedi, halk bu felaket karşısında çaresiz kaldı. Bu yüzden ben daha çok çalışacağım!” der.

Aldığı görevin ne kadar ağır bir sorumluluk olduğunun farkındadır Yü. Bu görevin zorluklarını da göz önünde bulundurarak Şun hükümetinin bakanlarından Bo Yi ve Hou Ji ile birlikte çalışmaya başlar.

Görevi aldığında Yü henüz 4 günlük evlidir. Çok mütevazi ve düzgün bir hanımefendi olan karısı bu görevi kabul etmesi için Yü’yü destekler. Yü karısına elveda ederek bu uzun yolculuğa çıkar.

Yü; Bo Yi ve Hou Ji’ye liderlik ederek Yangtze Nehri ve Sarı Nehir havzalarında dere tepe dolaşır, ayak basmadık yer bırakmazlar. Bir elinde ölçü değneği diğer elinde asası ile yıllarca yürümüştür. Babasından aldığı eğitim ile suya yön verme yöntemini icat etmiş, suyu doğudaki denize uygun yollardan dökmeyi amaçlamıştır. Bu sırada Da Yü yol üzerinde uğradığı köylerde köylüler ile birlikte imece usulü çalışmalar yapmış; çalıştığı yerde uyumuş, çalıştığı yerde yemek yemiş hiçbir işini aksatmamıştır.

dayukarisi
Yü’nün evinin önünden ikinci defa geçişini tasfir eden kabartma

Çok mütevazi bir yaşam süren Da Yü’nün yaşadığı ev çok küçük ve normal bir insandan daha kötü şartlarda yiyeceklerle beslenir. Buna rağmen su ile verdiği mücadele karşısında en çok harcama yapan da o olmuştur.

14 yıl boyunca süren bu yolculukta Da Yü evinin önünden yalnızca üç defa geçer ve hiç birinde de işini bölmemek için evine girmez. Evinin önünden ilk geçişinde karısının doğum haykırışlarını ve çocuk ağlamasını duyar. Eve girip yardım etmek ister ama işinin aksamaması için evine girmez. İkinci geçişinde oğlunu karısının kucağında görür; çok acil işi olduğundan dolayı yalnızca oğluna seslenir ve el sallar, sonra yoluna devam eder. Üçüncü geçişinde ise oğlu 10 yaşından daha fazladır, evinin önünde koşturduğunu görür. Da Yü işlerini aksatmamak adına oğlunun saçlarını okşayamamış, karısı ile zaman geçirememiş evine de hiçbir zaman girmemiştir.

Da Yü coğrafi dağılıma göre Çin’i Ji, Çing, Şü, Yan, Yang, Çü, Yü, Yong ve Jing olarak 9 bölgeye ayırmıştır. (Ji, Qing, Xü, Yan, Yang, Qü, Yü, Yong ve Jing). Suyu kontrol etmek için Çin’in dağlarını ırmaklarını tek tek ele almış, dokuz bölgeye bölmüş, su geçişlerini ve engellerini belirlemiş ve coğrafyayı değiştirme yoluna girmiştir.

Jing, Şüeşou, Tayyüe, Taişing, Vangvo, Çang, Dicu, Jieşı, Tayhua ve Taibie gibi dağları projesine alır. (Jingshan, Xueshoushan, Taiyueshan, Taixingshan, Wangwoshan, Changshan, Dizhushan, Jieshishan, Taihuashan ve Taibieshan). Suya yön vermek adına bazı dağların eteklerini kazdırır ve bu şekilde engellemekle kalmamış ayrıca suyolu oluşturmuştur. Dağ yolunu oluşturduktan sonra su kanallarını belirler. Yangtze Nehri’nin kuzeyinde bulunan nehirlerin neredeyse hepsi onun eseridir.

Toplam 13-14 yıllık yolculuğunda suyun yaratabileceği tüm felaketleri engellemiş, suyu sakin bir şekilde denize dökülmesini sağlamıştır. Halkın sevgisini kazanmış ve adına tapınak inşa edilmiştir.

Şun öldükten sonra Yü başa geçerek Xia Hanedanlığı’nı kurmuş; halka tarımın ve hasatın inceliklerini öğretmiş, halk üzerinde büyük bir etki bırakmıştır. Kendisine karşı gelen Miao boyuna karşı arkasına halkın gücünü alarak savaşmış, Miao kabilesinin Sarı Irmak havzasına girmesini engelleyerek Büyük Huaşia (Hua Xia) halkının kadim Çin bölgesindeki gücünü sağlamlaştırmıştır.

İçerikler

Berkcan Yalçın

Ankara Üniversitesi Sinoloji ABD. (Çinîyat) mezunu. Bilimdili.com çevirmen ve yazarı. Şu anki ikamet yeri Pekin, ÇHC.

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...