Yaşam

Mohaç Buso Festivali

Hungarikumlar: Mohaç Buso Festivali

Bir kışa veda festivali olan Buso  festivali dünyaca ünlü bir festivaldir. Sona eren dondurucu mevsime veda ve gelmekte olan verimli mevsimlere merhaba anlamına gelen bu kutlama Macaristan’da Farsang adı verilen karnaval kutlamalarının bir parçasıdır. Türklerde ise baharın gelişiyle ilgili buna benzer bir bayram Nevruz ( Ergenekon Bayramı) olarak kutlanmaktadır.

Buso festivali her ne kadar kökleri Balkan ülkelerine kadar uzanıyor olsa da Macar kültür hayatının bir parçası olarak ünlü olmuştur. 2009 yılından bu yana UNESCO kültürel miras listesindedir ve 2012 yılından bu yana da Hungarikum olarak kabul edilmiştir.

Festival günlerinde Buso adı verilen yüzlerce kişi söğüt ağacından hazırlanan ürkütücü maskeler takar. Bu maske bir bere gibi başa geçirilir. Daha önceleri bu maskeler kanla da boyanmaktaydı. Bu korkutucu maskeleri takan insanlar sırtlarına da üzeri tüylü, koyun postları geçirirler. Postlar zincirle veya iplerle bağlanır. Bu zincirlere hayvan zilleri veya çanlar takılır. Ayaklara çarık ya da çizme giyilir. Ellerine aldıkları çok gürültü yapan ‘kaynana zırıltısı’ veya başka ses çıkaran halk enstrümanlarıyla sokaklarda koşan, bağırıp çağıran, insanları ürkütmeye çalışan Busoların yüzlerindeki maskeler de ürkütücü bir şekilde boyalıdır.

Busolar yalnız dolaşmazlar. Yanlarında, üzerlerinde paçavra giysiler olan yardımcıları Jankeler vardır. Ellerindeki çuvallar külle, talaş tozuyla ve hatta bazen simsiyah kurumla doludur. Jankeler sokaklarda dolaşan yayaları korkutur, onlara bağırır ve üzerilerine bu torbalardaki tozdan atarlar. 

Buso festivali günlerinde Busolar ve Jankeler kızları da korkuturlar. Onları kovalar, yakalamak ister gibi bağırırlar. Bu nedenle festival günlerinde kızlar asla yalnız dolaşmazlar. Festival günlerinde şehirde insanlar her an bir köşeden bir Buso çıkabilir korkusuyla dolaşır ve heyecanlanırlar.

Mohaç’daki Buso festivali günlerinde sokaklarda sadece Buso maskeleri insanlar değil, diğer karnavallarda olduğu gibi farklı kostümler ve maskeler giymiş insanlar da görülse de Mohaç festivaline damgasını vuran BusolardırBusoların ve Jankelerin dışında kalan maskeli insanlara verilen ad genel Maskaradır (maşkara okunur). Bu kelime Türkçedeki maskara kelimesiyle de aynıdır.

Yazının Devamı ve Fotoğraf Galerisi

Saffet Alp Yılmaz

Doktora Öğrencisi, Azerbaycan İlimler Akademisi, Baku / Azerbaycan. saffetalp@gmail.com

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...