Bilgisayar Tıp Yaşam

Sosyal Medya Hastalıkları

Sosyal medya bağımlılığı literatüre henüz bir hastalık olarak geçmese de ciddi bir şekilde insan hayatına etki etmektedir. Kişinin yeme-içme gibi temel davranışlarını bile terk etmesine yol açan bu duruma yalnızca bağımlılık adı verilmektedir.

Bağımlılık dışında sosyal medya hastalıkları olarak kabul edilen ve meslek hastalıklarıyla benzerlik gösteren, artık tıp literatüründe yeri olan bazı hastalıklar mevcuttur. Bunlar taşınabilir cihazlar ve hızlı iletişimin yaygınlaşmasıyla birlikte arttığı için, henüz çok yeni ortaya çıkmış rahatsızlıklardır. Tıp konusunda yeterince bilgi sahibi olmadığım için yalnızca genel bilgiler vereceğim bu hastalıklar hakkında.

  •  Fare – Klavye Hastalığı

Fare-klavye-hastalığı

Bu hastalık bilgisayarda sürekli olarak klavye ve fare kullananlarda, aynı hareketlerin devamlı tekrarlanmasından dolayı, sinir, tendon, kas ve diğer dokularda oluşan deformasyon sonucu ortaya çıkıyor. Aynı noktaların sürekli uyarılmasından dolayı kasılmalar, ağrılar oluşuyor. İlk başlarda hafif başlayan bu durum ilerledikçe, parmaklarda sızılara ve karıncalanmalara dönüşüyor. Akabinde ellerde uyuşukluk ve el hareketlerinde çeşitli kontrol kayıplarına da yol açabiliyor. Özellikle gün boyu bilgisayarla çalışan meslekler en büyük riski taşıyor. Önlemi; sık sık bilgisayarla yaptığınız rutinin dışına çıkmak ve gereksizce bilgisayar kullanmamak.

  • RSI

rsi-and-carpal-tunnel

“Repetitive Strain Injury” yani tekrarlayan zorlama hastalığı. Sürekli veya uzun süreli bilgisayar karşısında çalışanlarda boyun, el, bilek, omuz gibi noktalarda, kemiği kasa bağlayan kiriş etrafında iltihaplanma sonucu ortaya çıkıyor. İlgili noktalarda ağrı, şişme, yanma gibi sıkıntılarla kendini belli ediyor. Benzeri durumlar yaşandığında kendinizi daha fazla zorlamamanız tavsiye edilir.

  • Hikikomori

hiki

Hikikomori, Japonca “geri çekilme” anlamına gelir. İlk defa Tamaki Saiko tarafından tanımlanan bu hastalık, kişilerin birden eve kapanmasına, ailesiyle bile iletişimi koparmasına neden oluyor. Kendisini odasına kapatan birey yeme-içme ve temel yaşamsal belirtiler dışında sadece bilgisayarıyla baş başa kalıyor. Aylar belki de yıllar süren bu durum, çok ciddi psikolojik ve nörolojik sorunlara yol açtığından Japon bilim adamları hikikomorilerden seri katiller bile çıkabileceğini öngörüyor. Japonya’da 700.000’den fazla hikikomori olduğu bilinirken bu rakam bütün dünyada da hızla artmakta.

  • Ego Sörfü

11595

Kişinin sürekli olarak google ve diğer sosyal medya ağlarında kendi adını araması ve hakkında ne gibi bilgilere ulaşabildiği, hakkında neler yazıldığı ve paylaşıldığını takip etmesi durumudur. Sayısı hızla artan bu hastalık önemli psikolojik bozuklukların başlangıcı olarak ele alınıyor.

  • Enfornografi

Türkiye’de bilinen adıyla “Blog ifşacılığı”. Herkes tarafından bilinmemesi ve yayılmaması gereken bilgileri çevrimiçi olarak yayınlama hastalığıdır. Kendisine ve yakın çevresine ait hemen her şeyi yayınlayanlara ise “ileri düzey enfornog” denilmekte. Blogçular dikkat !

  • Youtube Narsizmi

youtube

Kişilerin sürekli olarak kendisini konu ettiği ve kendini tanıtmaktan ibaret olan Youtube izletileri yayınlamasıyla ortaya çıkan, yeni ve hızla yayılan bir hastalıktır. Yayınlarının beğenilmemesi ve aşırı eleştirilmesi durumunda hastalarda çok ciddi psikolojik bozuklar ve intiharlara yol açabildiği söylenmektedir.

  • Myspace Taklitçiliği

İlk sosyal medya ağlarından olan Myspace’den ismini alan bu hastalık, kişinin başka bir karakter oluşturması veya başka birini tamamen taklit etmesiyle oluşur. Başka biriymiş gibi sosyal medyada var olması, ileri düzeyde günlük yaşamına bile yansımaktadır.

  • Google Takipçiliği

Yapı olarak ego sörfüne benzeyen bu hastalık kişinin yakın çevresinde bulunan herkesin adını sürekli internette araması ve haklarında bulduğu bilgileri kontrol etmesi hastalığıdır.

  • Siberhondrik

Siberhondrik

Çeşitli şekilde hasta olan veya hasta olduğunu düşünen kişilerin, doktorlara  güvenmeyerek veya gitmeye üşenerek, hastalık belirtilerini internette arayıp hastalığına teşhis koyması ve tedavi yöntemi bulmaya çalışması durumudur. Sık sık internette bunu tekrarlayan bu kişiler çevresindekileri bile aynı yöntemlerle tedavi etme ilgisini hissederler.  Yanlış uyguladıkları tedavi yöntemleri çok sayıda olumsuz sonuca yol açmıştır.

  • Photolurking

İnternette saatler boyu başkalarının fotoğraflarını takip etme, yorumlama ve beğenme durumudur. Özellikle Facebook ve Instagram bu hastalığa kapı açan temel sosyal medya ağlarıdır. Photolurking’e yakalanan milyonlarca internet kullanıcısı mevcuttur. Aman dikkat !

  • Wikipedializm

s-8c9600ba44272a01972ef0e2cb4216105d88e245

Zamanının büyük çoğunluğunu Wikipedia, internet sözlükleri veya benzeri bilgi paylaşım ağlarında çeşitli bilgileri düzenleme, yeni bilgileri paylaşma ve kronolojik düzenlere koyma üzerine türemiş bir hastalıktır.

  • Crackberry

Adını Blackberry isimli telefondan alan bu hastalık günümüzde her türlü mobil cihazla oluşmaktadır. Kişilerin olur olmadık her yerde maillerini ve sosyal medya bildirimlerini kontrol etmesi durumudur. Öyle ki bu kişiler tuvalette, banyoda, cenazede, toplantıda, yemekte, derste bile telefonlarını kontrol etmekten kendilerini alamazlar.

  • Cheesepodding

Kişinin dinleyemeyeceği kadar çok müzik indirmesi ve bunu her fırsatta tekrarla devam ettirmesi durumudur. Kimileri tarafından hastalık olarak değil koleksiyonculuk olarak görülmektedir. Ancak dijital içerik ne kadar koleksiyon sayılır bilemiyorum.

Bulunan çok sayıda internet hastalığından yalnızca başlıcalarını inceledim. Eğer bu belirtilerden sizde de varsa oturup biraz düşünmenizin zamanı gelmiş demektir. İnternetiniz faydalı, yaşamınız sağlıklı olsun.

Adem Işıkdere

Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Elektrik Öğretmenliği Mezunu
Bilim Tutkunu, Araştırmacı. Bilimdili'nde Yazar, Yayımcı ve Tasarımcı.

iletişim: isikdere@bilimdili.com

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...