Beyinleri solunum yollarıyla bir arada çalışabilseydi şebek maymunları da insanlar gibi konuşabiliyor olurlardı. Vienna Üniversitesinden evrim biyologu ve biliş bilimcisi V. Tecumseh Fitch ve çalışma arkadaşları bu maymunların insanlar kadar konuşabilmek için gerekli ses üretimi donanımına sahip olduğunu söylüyorlar. Fakat maymunların beyinleri ses gücünü insanlarda olduğu gibi konuşmaya çeviremiyor. Sonuç olarak maymunlar hırıltı, mırıltı ve benzeri sesler yardımıyla iletişim kuruyor.
Fitch ve çalışma arkadaşları mırıldanırken, esnerken, çeşitli şeyler yerken yetişkin bir maymunun ses yolunun röntgen videolarını kaydettiler. Araştırmacılar daha sonra hayvanın hareket eden çene kemiklerleri inceleyerek maymunların ne tür sesleri üretebileceğini tahmin edebildiler.
Araştırmacılar maymunların en az beş sesi söylemelerine imkan veren ağız yapıları, ses telleri, ses üretim yolu unsurları olduğunu söylüyorlar. Maymunların çıkartabildiği ünsüzler p, b, k, g, m ve çift v seslerine karşılık geliyor, diye de ekliyorlar.
Böylece, bu bilim adamları bu ünlü ve ünsüzleri seslendirme becerisine sahip bir hayvanın İngilizcede ve diğer birçok dilde anlaşılabilir cümleler kurabileceği sonucuna vardılar.
Lieberman maymunların çıkardığı ünlülerin ses özelliklerinin insanların dinlerken anlamalarını zorlaştırdığına vurgu yapıyor. ‘’Maymunların insanlarınki gibi bir beyni olsa konuşabilirlerdi ama ne söyledikleri seçilmezdi.’’ diyor.
Fitch bu noktada Lieberman ile aynı fikirde değil. Fitch maymunların hareket halindeki ses üretimi yolu incelenerek Lieberman’ın söylediği beş ünlünün her biriyle ilişkili daha fazla sayıda ses üretebileceklerinin ortaya koyulduğunu söylüyor. ‘’Maymunlar konuşsaydı anlaşılabilecek bir biçimde konuşurdu, konuşmaları neredeyse yabancı bir dili öğrenen bir konuşmacının aksanlı konuşması gibi olurdu.’’ diyor. Maymunların ses yolları hakkında yeni edinilen bilgiler ışığında bilgisayar yardımıyla bir maymun seslendirmişçesine üretilen ‘’Will you marry me?’’ (Benimle evlenir misin?) cümlesi insan tarafından seslendirilenle kıyaslanınca daha belirsiz olsa da dinleyici tarafından kolayca anlaşılabiliyor.
İngiltere’deki Durham Üniversitesinden biyoloji antropoloğu Adriano Lameira, Fitch ve çalışma arkadaşlarının maymunların konuşma yetisine uygun ses telleri olduğu konusunda sayıca sürekli artan kanıtlar sunuyor. Ayrıca maymunların beyinlerinin konuşma yetisi için en azından kısmen uygun olmadığını söylemek için de pek erkendir, diyor. Son zamanlarda yapılan çalışmalar maymunların ses üretim yollarında büyük ölçüde bir hakimiyete sahip olduklarını böylece yeni sesleri çıkarmayı öğrenebileceklerini ortaya koydu. Lameira, bu tür seslerin başarılı bir şekilde çıkarılması için ses üretim yolundaki çeşitli bölgelerde sinirsel hakimiyete sahip olunması gerektiğini söyledi. Maymunların gerekli koşula sahip olup olmadığı hakkında çok az şey bilinmekte.
Çeviri: Melike Sönmez
Yorumla