Arkeoloji Kitap Tarih

Mısır Ölüler Kitabı

Mısır Ölüler Kitabı,Antik Mısır cenazelerinde okunan metinleri içeren bir kitaptır. Asıl adı ”Günden Dışarı Gidenler” anlamına gelen ” Ra nu pert em hru” dur.

Kitabın orjinali Geç Dönem hanedanları döneminde yazılmıştır.

Ölüm-ötesi yaşamında kendisine yardımcı olması için ölmekte olan kişinin huzurunda okunan metinlerin ve  gömülme yöntemleriyle ilgili metinlerin derlenmesinden oluşmuş bir kitaptır. Kitabın; Heliopolis uyarlaması, Teb uyarlaması ve Sais uyarlaması olmak üzere üç ayrı kaynaktan uyarlanmış biçimleri bulunmaktadır.Mısır Ölüler Kitabı,Işığa Çıkarma Kitabı olarak da bilinir.

Yer yer sembolik ifadelere yer verilen kitapta özetle,ölüm olayından sonra fiziksel bedenini terk eden ruhun yolculuğuna eşlik edilir.Öte aleme ( amenti,amentet) göçtüğü,burada kendisini bir hesaplaşma,bir yargılanma beklediği,bu yargılanmada vicdanın rolünün çok önemli olduğu,yargılanma işleminden sonra bazı ruhların tekrar yeryüzünde doğduğu,bazı yükselmiş ruhların ise İsis ve Osiris’in hükümranlığındaki organizasyonlarda görev aldığı anlatılır.

Sanılanın aksine Mısır Ölüler Kitabı,ölen insanları diriltmek için değil,ölümden sonraki yaşamda ölen kişiye yol göstermek ve hayatını düzenlemek amacı ile oluşturulmuş metinlerdir.

Antik Mısır’da ölümden sonraki yaşamın cenneti olarak düşünülebilecek sazlık tarlalarına ulaşmayı isteyen her Mısırlı için,bu kitap onlara yol gösteren bir kaynak olarak 18.hanedanlıktan başlayarak kullanılmaya başlanmıştır.

125.Tılsım,Mısır Ölüler Kitabı’nın en çok tanınmış tılsımlarından biri olup,özet olarak ölen kişinin Osiris ve 42 yargıcı tarafından hayatında yaptıkları ile ilgili yargılanmasını içermektedir.

Ölen kişinin kalbi ile iyilik oranı Osiris,İsis,Neftis ve Anubis karşısında tartılır.Tanrı Osiris kararı verir ve tanrıça İsis’in taşıdığı doğruluk tüyü ile karşılaştırılır.Tüy ağır gelir ise bu kişinin kötülüklerinin daha ağır geldiğine delalettir ve o kişi Ammut adı verilen canlı tarafından yenilir.Eğer tüy hafif gelir ise bu da kişinin iyiliklerinin daha ağır geldiğine delalettir ve kişi İsis ile birlikte cennete gider.

Bazı bilim adamlarınca Tılsım 125’te bahsedilen 42 günah ve bu günahlara ait suçsuzluk açıklamalarının,Musevilikteki On Emir için temel oluşturduğu öne sürülmektedir.

Eski Mısır’ın gizemli yönünü sembolik bir biçimde,en iyi anlatan metinlerin başında ”Mısır’ın Ölüler Kitabı”gelir.Bilinen ilk Ölüler Kitabı,453 Bab’dan  oluşan metinlerden oluşur.Bu metinler Eski Mısır’ın kutsal yazıları olarak kabul edilmişlerdir.

Atlantisli bilgeler tarafından eğitilen Mısırlı rahiplerce hiyeroglif harflerle kaleme alındığı tahmin edilmektedir.Bu metinler,Mısır mabetlerinde yüzyıllarca gizli tutulmuş ve içindeki sembollerde gizlenen sırlar çok az sayıda kişiye aktarılmıştır.Bu orjinal metinler günümüze kadar gelememiştir.

Mısır’ın Ölüler Kitabı,piramit duvarlarından lahit üzerindeki kayıtlardan ve çeşitli papirüslerde bulunan yazıtların derlenip bir araya getirilmesiyle oluşmuştur ”Mısır’ın Ölüler Kitabı” olarak isimlendirilen üç farklı derleme söz konusudur.Bunlar: ”Heliopolis” ,”Teb” ve ”Saite Derlemeleri”dir.

1-Heliopolis Derlemesi:

Sakkara’daki piramitlerin dış duvarlarına,odalarına ve bazı lahitlerine işlenmiş hiyeroglif yazıtlardan derlenmiştir.Beşinci ve altıncı hanedanlar dönemine aittir.On ikinci hanedanlar dönemine kadar bu derlemeler kullanılmıştır.

2-Teb Derlemesi:

18. hanedandan 22.hanedana dek papirüslere yazılmış ve lahitlere işlenmiş hiyeroglif yazıtlardan derlenmiştir.22.hanedan döneminde son halini almıştır.

3-Saite Derlemesi:

26.ve sonraki hanedanlar döneminde papirüs ve lahitler üzerine hiyeroglif,hiyeralik ve demotik karakterler kullanılarak yazılmıştır.”Ölüler Kitabı’nın ”son biçimi olarak kabul edilir.

 

Kaynak: Albert A.Renner,Mısır Mitolojisi,Mitoloji Tarihi Yayınları

 

İrem Kadıoğlu

İçerikler

İrem Kadıoğlu

Doktora Öğrencisi

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...