Psikolojik Tedavi Yöntemi EMDR Terapisi

EMDR terapisi konusuna başlamadan önce psikoloji hakkında bir ön bilgi faydalı olacaktır.

İnsanın olduğu yerde iletişim hep olmuştur. İletişim insanların birbirleriyle olan ilişkileridir. Bir şey sorarken, bir şey alırken hep iletişim halindeyiz. İnsan varsa insanın içinde olan psikolojide vardır. Çok eski dönemlere bakıldığında felsefenin ilk çıkış noktası insanı anlamaktır. Yani bir insan diğer insanı anlamak için empati kurar. Felsefe birçok konunun tartışılmasında zemin olmuştur. Felsefeden türeyen psikolojide yine insanı anlamak ve anlamlandırmak içindir. Peki nedir bu psikoloji?

Herkesin kulak aşinalığı vardır elbette. Fakat tam olarak nedir derseniz benim için psikoloji yaşamın bir parçasıdır. Yaşam insan var oldukça devam eden bir süreçtir. İnsanın içinde de psikoloji varlığını sürdürmektedir. Literatüre bakıldığında ise; bireylerin zihin ve davranışlarını inceleyen bilim olarak geçer. Duyguları, düşünceleri, hatta duygusuzluğu bile. İnsan beyni mükemmel bir sistemde hareket eder. Tabi ki doğru kullanılırsa. Her şeyi kaydeder. Özellikle anıları. Zamanı geldiğinde onu iyi veya kötü şekilde kullanır. Mesela küçüklükten kalma bir travmayı düşünün. Sürekli aynı durumla karşılaşıldığında aynı şey cereyan eder. Beyin sürekli aynı sinyali verir. Atak geçirebilir kişi. Bunun tedavisini olmalı ve en iyi şekilde atlatmalıdır. Çoğu kişi bir psikologa yada psikiyatriste gitmekten çekinse de ben her zaman gitmek gerektiğine inanıyorum. Hangimizin tam olarak psikolojisi düzgün olabilir ki ? İnsan kusursuz bir varlık kesinlikle değildir. Fakat buna değinmeyeceğim.

İnsan psikolojisini anlamak için çeşitli yollar geliştirilmiştir. Psikoanalitik terapi, bilişsel terapi, hipnoterapi, hepimizin bildiği antidepresan vs. Çok fazla bilinmeyen ama ciddi yarar sağlayan EMDR terapisine değinelim. Bu terapi bütün bu yöntemleri kapsar. Bir çeşit hipnoza benzetebiliriz. Göz hareketleriyle yaşanan olayları duyarsızlaştırıp yeniden işler. Bu terapi yolu daha çok travma sonrası stres bozukluklarında uygulanır. Fakat bunun yanında fobiler, depresyon, kaygı bozuklukları, sınav kaygısı, kayıp, yas gibi psikolojik sıkıntıların tedavisinde uygulanır. Acı anılardan kurtarır. Motivasyon sağlar. Dr. Francine Shapiro tarafından keşfedilmiştir. Bir gün parkta yürürken bir anda aklındaki onu rahatsız edici düşüncelerin kaybolduğunu fark etmiştir. Bu düşünceleri tekrar hatırladığında eskisi gibi etkilenmediğini fark etmiştir. Bu durumun gözün hareketleriyle ilgili olabileceğini düşünmüştür ve olumsuz etkileri ortadan kaldırmıştır. 

EMDR Tedavisi Aşamaları

EMDR terapisi yapılandırılmış bir terapi yöntemidir ve 8 aşamadan oluşur. Bunlar:

1.Danışanın Geçmişi: Bu aşama; danışanın ve probleminin gelişimsel hikayesinin alındığı aşamadır.

2.Hazırlık: Bu aşama oldukça önemli bir aşamadır. Danışana tedavi süreciyle ilgili psikoeğitimin verildiği aşamadır. Danışan terapi tekniği hakkında bilgilendirilir. Uyarımın ne şekilde yapılacağı danışanın tercihiyle belirlenir. Bunun yanında ciddi travma vakalarında; danışanın seans sırasında yoğun duygulanım yaşaması durumunda kullanılabilecek ‘güvenli yer’ çalışması yapılmalıdır.

3. Değerlendirme: Burada terapist; son yaşanan olayı, üzerinde çalışılacak olan hedef anıyı, danışanın kendiyle ilgili yanlış olumsuz inancını, terapi süreci sonunda danışanın kendiyle ilgili sahip olmayı istediği olumlu inancını, danışanın duygularını olumsuz şekilde etkileyen tetikleyicileri, duygularını ve beden duyumlarını alır. Aldığı her bilgi için daha sonra karşılaştırmak üzere puanlama yaparak bir sonraki aşamaya geçer. 

4. Duyarsızlaştırma: Bu aşama; işlenmemiş travmatik yaşantının çift yönlü (bilateral) uyarım yoluyla beynin her iki yarısına da işlenmesinin sağlandığı aşamadır. 

5. Yerleştirme: Danışanın terapi süreci sonunda kendiyle ilgili sahip olmayı istediği pozitif inancının yerleştirilmesi, yine çift yönlü (bilateral) uyarım yoluyla gerçekleştirilir. 

6. Beden Tarama: Danışan tarafından, pozitif inancının bedensel duyum olarak fark edilmesinin sağlandığı aşamadır. 

7.Tamamlama: Seans tamamlanır ve danışana yine seans süreci ve sonrası hakkında bilgi verilir. Seansta yapılan işlemenin bir sonraki seansa kadar devam edeceği, bir sonraki seansa kadar önemli gördüğü konuları not etmesi ve gerekirse üzerinde durulacağı bilgisi verilir. 

8.Yeniden Değerlendirme: Bu aşamada terapist ile danışan süreç üzerine değerlendirmeler yaparak yeniden çalışılması gereken bir şey olup olmadığına yada terapinin sonlandırılmasına karar verir. 

Tedavi süresi kişinin hikayesine ve durumuna göre değişmektedir.

Akıllara ‘hafıza silinir mi’ sorusu gelebilir. EMDR terapisi hafızayı tamamen silmez o anı ile ilgili kötü düşünceleri daha az hatırlamayı sağlar. Göz hareketleriyle duygu ve düşüncenin ayrı ayrı kodlandığı sağ ve sol beyinin aynı anda çalışarak hafızadaki bağlantıların ortaya çıktığı, olumsuz algıların yerine olumlu algıların koyularak iyileşme sağlaması söz konusudur. Yani hafıza silici bir etkisi yoktur.

Yapılan araştırmalara göre en çok ruhsal sıkıntılar, fobi, stres gibi sorunlarda en çok yarar sağlandığı görülmüştür. Araştırmalar devam etmektedir.