Çoğumuz pi sayısını biliriz ancak onun şaşırtıcı yönleriyle ilgilenmeyiz. Oysa pi sayısı büyük gizemlere sahiptir.
Pi sayısı nedir?
Pi sayısı bir çemberin çevre uzunluğunun aynı çemberin çap uzunluğuna oranıdır. Adını Yunanca’da çevre sözcüğünün ilk harfi olan “π” simgesinden alır. Genellikle pi sayısı 3,14 olarak bilinir ve öğretmenlerimizce “pi’yi 3 alın” sözüyle aklımızda yer etmiştir.
Çapın “1” ise çevren “Pİ” kadardır.
Barış Özcan
Tarihçesi
Pi sayısı Babiller, Eski Mısırlılar ve pek çok eski uygarlık tarafından biliniyordu. Onlar, tüm çemberlerin çevresinin çapına bölümünün sabit bir sayıya eşit olduğunu fark etmişlerdi. Bu değişmez sayının bulunması artık çapı bilinen her çemberin çevresinin hesaplanmasına imkan tanıyordu. Babiller pi sayısını 31/8 ya da 3,125 olarak kullanıyordu. Eski Yunanda karekök 10 ya da 3,162 sayısı kullanıldı. Arşimet ise (M.Ö 287 – 212) 3 10/71 ve 3 1/7 sayısını pi sayısı olarak kullandı.
M.S. VI. yüzyılda pi sayısı için 3,1415929 olarak kullanılıyordu. 1424 yılında İran’da virgülden sonraki on altı basamağı doğru olarak biliniyordu. 1596 yılında Alman Ludolph van Ceulen, pi’nin virgülden sonraki yirmi basamağını hesapladı ve bu sayı Avrupa’da Ludolph sabiti olarak bilindi. O tarihten sonra pi sayısının virgülden sonraki milyarlarca basamağı hesaplanmıştır.
Pi Sayısını İlginç Yapan Özellik
Pi, kültürel açıdan matematiksel sabitler içersinde en çok etki yaratanıdır. Bunu en basit nedenleri çok eskiden beri bilinmesi, çember gibi çok yaygın bir geometrik öğeyle ilgili olmasi ise de bir başka nedeni de görünüşe göre bir kural izlemeyen ondalık açılımının insan aklını zorlayan kavranışıdır.
Pi sayısının sonsuza kadar devam ettiği düşüncesi matematikçilerin yaygın kanısıdır. Pi’nin 13 Trilyon basamağı hesaplanmış ancak hiç bir düzene rastlanılmamıştır. Bu yüzden pi sayısının düzensiz sıralanışı insanların ilgisini çekmiştir ve insan yaşamına benzetildiği için önem arzedilmiştir. Bir çok insan pi sayısının virgülden sonraki basamaklarını ezberlemeye çalışmaktadır ve bu konuda bilinen en büyük rekor Japon Akira Haraguçi’ye aittir. Haraguçi pi sayısının virgülden sonra gelen tam 100.000 basamağını ezberinden sayabilmiştir.
Dünya Pi Günü
Her yıl Mart ayının 14. günü “Dünya Pi Günü” olarak kutlanmaktadır. Kutlamalar tam olarak saat 1:59’da başlamaktadır. Ülkemizde de artık matematikçiler ve bilim çevreleri tarafından Pi Gününe önem verilmektedir ve çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
Pi gününde bilimdili’ni takip ediniz. 14 Mart Salı (Yarın) Pi gününü kutluyoruz.
Yorumla