Son çeyrek asırda Gaziantep’te hiç Yahudi kalmaması nedeniyle yıllardır boş ve metruk durumda olan Gaziantep Sinagogu, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyonun ardından 26 Aralık sabahı kapılarını açtı.
Açılış töreni İstanbul’dan Gaziantep’e giden Türk Yahudi Toplumu üyeleri ntarafından yapılacak… Hanuka Bayramı’nın 5. mumunu Cumhurbaşkanlığı İletişim Dairesi Başkanlığı ile birlikte Gaziantep Sinagogunda yakacaklar. (Hanuka, İbrani takvimine göre Kislev’in 25. günü başlayıp 8 gün süren bir Musevi bayramı. Ayrıca “Işık Bayramı” olarak da anılır. Hanukkah sözcüğü İbranice “adama, ithaf etmek” anlamlarına gelir.)
Naim Güleryüz ve İzzet Keribar imzalı ‘Türkiye Sinagogları’ kitabında Gaziantep Sinagogu hakkında şu bilgiler yer almakta:
“Özellikle Halep’ten gelen Yahudiler tarafından oluşturulan Gaziantep Yahudi Cemaati, Osmanlı yönetimi boyunca dinî açıdan Halep Hahambaşılığına bağlı olarak varlığını sürdürmüştür. Gezgin Vital Cuinet 1880’li yıllarda Ayintab (Gaziantep) kazası Yahudi nüfusunu 857 olarak vermekte ve kentte bir sinagogun mevcut olduğunu belirtmektedir. Kent Yahudi nüfusu 1945’te 327’ye, 1965’te 152’ye düşmüştür. Özellikle 1975’de başlayan göçler sonucu da 1980’li yıllardan sonra kentte yerleşik Yahudi kalmamıştır.
Yüksek cepheli duvarlar arkasında, ortak bir avlu etrafına yerleştirilmiş ana ibadet mekânı, midraş ve yeşiva’sı ile bir kompleks teşkil eden Gaziantep Sinagogu’nun 10. yüzyılda inşa edildiği sanılmaktadır. Sinagogla ilgili iki İbranice kitabeden biri 1776, Gaziantep Müzesinde bulunan diğeri ise 1878 tarihini taşımaktadır. Bunlar muhtemelen tadilat veya tamirat tarihleridir.
Geleneksel Güneydoğu Anadolu yöresel özelliklerini taşıyan sinagog kesme taştan inşa edilmiş olup ana giriş kapısı ve Ehal’de iki renk kesme taş işçiliği görülmektedir. Ehal yarım daire kesitli olup Teva ortada ve sabittir. Azara ise yukardadır. Oturma yerleri olmayan sinagogda yerde halılar üzerinde oturulduğu söylenmekle beraber daha ileriki yıllara ait fotoğraflarda iskemleli oturma düzeni görülmektedir. Avluda, sekizgen bir havuz ve bodrum katında bir cenazelik bulunmaktaydı.”
http://www.salom.com.tr/
Yorumla