Bilindiği gibi vücudun temel yapı taşları dendiğinde hepimizin aklına hemen hemen aynı şeyler gelir. Hücre ya da proteinler, yağlar, karbonhidratlar, aminoasitler ve benzeri biyolojide çok duyduğumuz kavramları düşünürüz. Ancak vücudumuzun bu yaşayan parçalarının hangi elementlerden oluştuğunu gözardı ederiz. Oysa canlı cansız her şey atomlardan oluşmaktadır.
Öyleyse insan vücudunda bulunan atomlara ve miktarlarına bakalım;
İnsan vücudunun büyük bir kısmı sudan oluşmuştur.Hücrelerin toplam ağırlığının %65-90 seviyelerine kadar su içerdiği bilinmektedir. Bu sebeple insan vücudunun kütlesinin içerdiği en fazla elementin oksijen olması süpriz değildir. Organik moleküllerin temel birimi olan karbon ise ikinci sırada gelir.
İnsan vücudunun kütlesinin %99′u sadece 6 elementten meydana gelir; Oksijen, karbon, hidrojen, azot, kalsiyum ve fosfor.
1. Oksijen (%65)
2. Karbon (%18)
3. Hidrojen (%10)
4. Azot (%3)
5. Kalsiyum (%1.5)
6. Fosfor (%1.0)
7. Potasyum (%o.35)
8. Sülfür (%0.25)
9. Sodyum (%0.15)
10. Magnezyum (%0.05)
11. Bakır, çinko, selenyum, molibden, flor, klor, iyot, manganez, kobalt, demir (%0.70)
12. Lityum, stronsiyum, alüminyum, silisyum, kurşun, vanadat, arsenik, brom (eser miktarda)[1]
Vücutta bulunma yüzdeleri verilen bu elementlerin 70 kilogramlık bir insanda bulunan ağırlıkları ise ortalama olarak şöyledir;
1. Oksijen 43 kg
2. Karbon 16 kg
3. Hidrojen 7 kg
4. Azot 1,8 kg
5. Kalsiyum 1 kg
6. Fosfor 780 g
7. Diğer 420 g (Potasyum, sülfür, sodyum, magnezyum, bakır, çinko, selenyum, molibden, flor, klor, iyot, manganez, kobalt, demir, lityum, stronsiyum, alüminyum, silisyum, kurşun, vanadat, arsenik, brom)[2]
Miktarlar yaşa, boya, cinsiyete ve fiziksel yapıya göre bazı değişiklikler gösterebilir. Ancak genel itibari ile ortalamalar verilere yakındır.
Kütle kesrine göre elementler periyodik tabloda aşağıdaki gibi gösterilebilir;[3]
Bu bilgilere dayanarak çok hücreli canlıların biyoloji derslerinde anlatılandan daha karmaşık olduğunu söylemek mümkündür. İnsan ve diğer canlılar, canlılığının yanında maddesel özelliklerine göre incelenmelidir. Bu durumda “cansız” olarak adlandırdığımız elementlerin canlılığı sorgulanabilir veya nasıl bir araya gelip canlılık oluşturduğu incelenebilir.
[2] <Dr. Ed Uthman, http://web2.airmail.net/uthman/elements_of_body.html link alıntılama tarihi; 06/11/2016>
[3] < https://en.wikipedia.org/wiki/Composition_of_the_human_body#cite_note-Freitas-45 link alıntılama tarihi; 06/11/2016>
Dipçe: Görseller Bilimdili tarafından yeniden düzenlenmiştir.
Yorumla