Moğolistan, giderek Rus etkisinden uzaklaşırken Sovyet döneminde kabul edilen Kiril alfabesinin yerini almak üzere 2025 yılına kadar geleneksel Moğol alfabesinin kullanımını yeniden düzenleme planlarını açıkladı.
Eğitim, kültür, bilim ve spor bakanlığı temsilcisinin yaptığı açıklamada, yukarıdan aşağı doğru yazılan geleneksel alfabenin “kapsamlı bir restorasyonu”na hazırlanmak üzere geçiş önlemleri alınacak.
Bakanlık, bilgi ve iletişim teknolojisi dairesine geleneksel Moğol alfabesinin “elektronik ortam”a uyarlanması direktifini verdi. Bilim, edebiyat ve devlet dairelerinden Moğol isimleri için sistem oluşturmaları istendi. Basın yayın 2024’e kadar her iki yazıyla da faaliyetleri sürdürecek. Okullar ise geleneksel dikey Moğol yazısını çalışmak için öğrenim süresini artıracak. Resmi açıklamalara göre, kültür merkezleri Moğolca yazılı mirasını incelemeli ve desteklemelidir.
Rusya ile Çin arasında bulunan Moğolistan, Moskova’nın Pekin’e karşı bir tampon bölgesi olarak kaldı. Moğolistan, Kiril alfabesini 1940’larda kabul etti, hatta uzun yıllar adeta “16. Sovyet cumhuriyeti” olarak görüldü.
Alfabe farklılığı Moğol halkını böldü. üç milyonu Moğolistan’da yaşayan Moğollar Kiril alfabesini kullanırken geleneksel yazıyı kullanan yaklaşık altı milyon Moğol da Çin sınırları içinde kalan İç Moğolistan’da yaşıyor. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Moğolistan dilbilimsel köklerine geri dönüyor. Bir nesil Rusça öğrenmeden büyüdü ve 2003’te okullarda zorunlu yabancı dil Rusça yerini İngilizceye bıraktı.
Çeviri: Prof. Dr. Süer EKER
Yorumla