Develer, yüzyıllar boyunca kurak / bozkır iklimine sahip bölgelerde yaşayan toplumlar için yalnızca taşımayı sağlayan ekonomik bir araç değil, aynı zamanda iyi bir süt kaynağı olması sebebi ile de önemli bir hayvan olmuştur. Devenin iki türü vardır; Hindistan, Pakistan, Afganistan, Mısır, İran, Suriye, Arabistan gibi Güney Asya ülkeleri ile Afrika’da yetiştirilen tek hörgüçlü deve (C. doremedarius) ve Türkistan’da yetiştirilen çift hörgüçlü deve (C. bactrianus).
Şubat veya kımıran, deve sütünün fermante edilmesiyle elde edilen geleneksel içecektir. Türkistan’da yaşayan Türk urukları arasında bugün de önemli bir içecektir. Kazak Türkçesinde Şubat veya kımıran, Türkmen Türkçesinde Çal olarak adlandırılmaktadır. Genellikle yaz aylarında tüketilen bir içecektir. Kımız ile karşılaştırıldığında, şubat daha yüksek bir yağ oranına sahiptir. Çabuk bozulması nedeniyle, neredeyse hiç ihraç edilememektedir.
Taze deve sütü ahşap bir tuluma dökülür, daha sonra mayalanarak hava almayacak şekilde sıkıca bağlanır. Mayalanmış deve sütü bir gün boyunca ekşime bırakılır. Fermante olması nedeniyle içki özelliği kazanır. Raf ömrünü uzatmanın tek yolu 5 ° ‘den yüksek olmayan ortamda saklanması gerekmektedir. Şubat, kımızın aksine, sallanmaz, servis yapmadan önce iyice karıştırılır. Şubat, kımıza göre daha kalın ve beyaz bir renge sahiptir. Şubat 6 ila 8 saat içinde hazırlanır ve raf ömrü çok sınırlıdır, çünkü bir günde hızlı bir şekilde tüketilmesi gerekmektedir.
Bir litre şubat, insan vücudunun günlük vitamin ihtiyacını tam olarak karşılar. Bu geleneksel içecek ayrıca astım, tüberküloz, karaciğer iltihabı, diyabet ve sedef gibi hastalıklarda yararlı olduğu iddia edilmektedir.
Kaynaklar
Saygılı, D. & Karagözlü, C. (2017). Deve Sütü ve Diyabet Tedavisindeki Önemi, Akademik Gıda, Cilt 15 Sayı 2, S. 204-210.
Khazanov, A., M. (1994). Nomads and the outside world, Univ of Wisconsin Press 1994. S. 49.
Yorumla