Karadeniz’in kuzeyindeki bozkırlardan Moğalistan topraklarının sonuna değin uzanan geniş coğrafi bölgede, binlerce insan biçimli taş heykel ve balbal bulunmaktadır. İnsan biçimli taş heykel ve balballar, 6-13. Yüzyıllar arasında Türk toplulukları tarafından oldukça yaygın olarak kült merkezlerini çevresine ve kurganların üzerine dikilmiştir. Taş heykeller balballara kıyasla oldukça özenli ve gerçekçi bir biçimde işlenmilerdir. Heykellerin özenli ve ayrıntılı olarak işlenmesinin özenli ve gerçekçi bir biçimde işlenmişlerdir. Heykellerin özenli ve ayrıntılı olarak işlenmesinin özünde, ölen kişinin varlığının elle tutulur bir biçimde sürdürülmesi düşüncesi gelmektedir (Oktay 2003)
Erzurum”un Şenkaya İlçesine bağlı Ormanlı Mahallesi’nde Aytaç Alver ile kuzeni Erdal Alver bölgede hayvanlarını otlatırken bir taş gördü. Üzerinde şekiller bulunan taşı traktörle evlerine götürdüler. Vatandaşların haber vermesiyle Erzurum Müze Müdürü Hüsnü Genç beraberinde iki akademisyenle bölgeye gitti. Yapılan incelemede eserin Kıpçak Türklerine ait bir mezar taşı olduğu belirlendi. Taşbaba olarak isimlendirilen mezar taşının Türkiye’de bulunan dördüncü eser olduğu öğrenildi.
Atatürk Üniversite Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Mert bulunan eserin Kıpçak Türkleri’ne ait bir mezar taşı olduğunu belirterek, şu ana kadar Moğolistan, Sibirya, Kazakistan, Kırgızistan ve Ukrayna bölgesinde 2.145 taşbaba heykeli bulunduğunu bildiren Prof. Dr. Osman Mert, Türkiye’de ise bulunan 4. heykel olduğunu açıkladı. Müze Müdürü Hüsnü Genç ise “Bizi çok şaşırtan çok nadir bulunan taşbaba heykelini bulduk.” dedi
Kaynak
BELLİ, Oktay. Kırgızistan’da Taş Balbal ve İnsan Biçimli Heykeller/Stone Balbals and Statues in Human Form in Kirgbizistan, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2003, VIII.
Ntv.com
Yorumla