Hiperprolaktinemi, bir kişinin kanda normalden daha yüksek prolaktin hormon seviyesine sahip olduğu bir durumdur. Prolaktinin ana işlevi doğumdan sonra anne sütü üretimini uyarmaktır, bu nedenle hamilelikte yüksek prolaktin seviyeleri normaldir. Prolaktin ayrıca hem kadınlarda hem de erkeklerde seks hormonu düzeylerini (östrojen ve testosteron) etkiler. Prolaktin, beynin tabanında bulunan bezelye büyüklüğünde bir organ olan hipofiz bezi tarafından yapılır.
Sebepleri
Hiperprolaktineminin yaygın bir nedeni, hipofiz bezinde prolaktinoma adı verilen bir büyüme veya tümördür. Tümör yüksek düzeyde prolaktin üretir. Bu tümörler büyük veya küçük olabilir ve genellikle iyi huyludur, yani kanserli değildirler. Küçük tümörler (1 cm’den küçük) mikroprolaktinom ve daha büyük tümörler (1 cm’den büyük) makroprolaktinom olarak adlandırılır. Büyük tümörler ayrıca baş ağrısına, görme problemlerine veya her ikisine de neden olabilir. Prolaktinomlar kadınlarda erkeklerden daha yaygındır ve nadiren çocuklarda görülür. Diğer nedenleri şunlar olabilir:
– Hipotiroidi (düşük tiroid hormon düzeyleri)
– Karaciğer sirozu
– Kronik böbrek yetmezliği
– Antidepresanlar
Hiperprolaktineminin belirti ve bulguları nelerdir?
Hem erkeklerde hem de kadınlarda kısırlık, cinsel dürtüde azalma ve kemik kaybı olabilir. Ayrıca, kadınlar şunları içerebilir:
- Cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olan vajinal kuruluk
- Mens döngüsü sorunları
-
Hamile veya emzirmediği zaman anne sütü üretimi
Erkekler ayrıca şunları da içerebilir:<
- Erektil disfonksiyon
- Jinekomasti adı verilen meme büyümesi
-
Kas kütlesi ve vücut kıllarında azalma
Hiperprolaktinemi nasıl teşhis edilir?
Aşırı prolaktin tespit etmek için bir kan testi kullanılır. Prolaktin seviyeleri yüksekse, genellikle tiroid hormonunun kan seviyelerini kontrol etmek için daha fazla test yapılır. Normal tiroid hormon seviyeleri hiperprolaktineminin bir nedeni olarak hipotiroidizmi ekarte eder.
Bir prolaktinomadan şüpheleniliyorsa, beynin ve hipofizin MRG’si (manyetik rezonans görüntüleme) çekilir. MR vücut dokularının görüntülerini oluşturan özel bir makine kullanarak bir hipofiz tümörünü ortaya çıkarabilir ve boyutunu gösterebilir.
HİPERPROLAKTİNEMİ TEDAVİSİ
Tedavinin amacı prolaktini normal seviyelere döndürmektir. Bunu başarmak için bir dizi standart seçenek vardır:
– Parlodel (bromokriptin) ve Dostinex (kabergolin) gibi ilaçların prolaktin düzeylerini düşürmede ve hipofiz tümörlerini küçültmede etkili olduğu bilinmektedir.
– Bazen işe yaramazsa veya kötü tolere edilirse cerrahi, hipofiz tümörünü çıkarmak için kullanılabilir.
– İlaç ve ameliyatın etkili olmadığı durumlarda, nadiren radyasyon önerilebilir.
– Hipotiroidi prolaktin düzeylerini düşürmesi gereken sentetik tiroid hormonu ile tedavi edilebilir.
– Reçeteli ilaçlar yüksek prolaktin seviyelerine neden oluyorsa, alternatif ilaçlar reçete edilebilir.
Kaynak:
https://www.hormone.org/diseases-and-conditions/hyperprolactinemia
https://www.sozcu.com.tr/2019/saglik/hiperprolaktinemi-nedir-hiperprolaktinemi-nedenleri-belirtileri-ve-tedavisi-oub2-3262179/
Yorumla