Bugün Moğolistan’ın Bağımsızlık günüdür.
26 Kasım 1924 tarihinde Moğolistan’ın ilk parlamentosu (Büyük Halk Meclisi) Moğol Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğunu ilan ederek devletin ilk Anayasasını kabul etti. İşte bu tarih cumhuriyetin büyük bayramı Moğolistan’ın Bağımsızlık günü olarak kutlanmaktadır.
Moğolistan’ın Horin Dörvön Tsag Haber Kanalı büyük bayram arefesinde Moğolistan Hükümet Evi’nde Bulğın bölgesinden bulunan Hüyis Tolgoy anıtının açılış merasimi yapıldığı haberini verdi. Etkinliğe Moğolistan’ın Başbakanı U.Hürelsüh, Moğolistan Bilim Akademisi Başkanı D.Redgel, Akademi üyesi D.Tömörtogoo, Moğolistan Bilim Akademisi Tarih ve Etnoloji Enstitüsü Müdürü akademi üyesi S.Çuluun, Moğol Araştırmaları Millî Konseyi Sekreteri D.Zayabaatar ve diğer devlet adamları, milletvekilleri ve bilim insanları katılmışlardır.
Yazıt hakkında ilk defa D.Tsend 1967 yılında bilgi vermiş, M.Şinehüü 1972 yılında bulunduğu yere giderek 1974 yılında metnin Brahmi yazılı olduğunu ileri sürerek 1.bitig taşının çizimini yayımlamıştır. Daha sonra 1978 yılında Nejat Diyarbekirli yazıtın fotoğrafını yayımlamıştır.
Almanya Sanskrit araştırmacısı Dieter Maue 2014 yılında yazıtları araştırarak Hüyis Tolgoy-1 bitig taşı metninin Brahmi yazılı olduğunu tespit eder. Aleksandr Vovin yazıtyaki metin dilinin Proto Moğolca olduğunu bildirerek ilk okuma denemesini yapmıştır.
Uluslararası Türk Akademisi’nin UNESCO’nun Paris’teki Genel Merkezi’nde 30 Nisan 2018 Tarihinde düzenlediği “Manevi Yenilenme ve Kültürel Miras: Geçmişten Geleceğe Türk Dili” konulu uluslararası forumda Almanyalı bilim insanı Solongod Hurtsbaatar yazıt metninin tamamı üzerindeki araştırmaları ilgili bildiri sundu.
Yazıt Eski Türk dönemindeki Niri Kağan’ın (588-599) hükümdarlık ettiği döneme ait gelenekler hakkında bilgi vermektedir. Aşağıda Uluslararası Türk Akademisi’nin Atalar Mirası (http://atalarmirasi.org/tr/17-h%C3%BCy%C3%BCs-tolgoy-i-ii-bitig-ta%C5%9Flar%C4%B1ndaki-brahmi-yaz%C4%B1l%C4%B1-metinler ) sitesinde yazıt hakkında yayımlanan tam bilgiye ulaşabilirsiniz.
Yorumla