Arkeolojik kazı ekibi Hitit uygarlığının en önemli merkezlerinden biri olan Alacahöyük sit alanı kazısı sırasında 4000 yıla dayanan Hitit mutfağına ait hamur yemeği pişirdi. Hitit tabletlerinde rastlanılan yemekler modern teknoloji ve modern araç gereçler kullanılmadan pişirildi.
4000 yıllık bir geçmişi olan yemekler, önemli Neolitik yerleşim yeri olan, aynı zamanda Türkiye’nin ilk ulusal kazı alanı olan Alacahöyük’te pişirildi. Ankara Üniversitesi’nde Arkeoloji profesörü ve aynı zamanda kazı başkanı olan Aykut Çınarlıoğlu’nun Anadolu Ajansı’na yapmış olduğu açıklamaya göre, kazı ekibi üyelerinden Ömür Akkor, elde edilen arkeolojik bulgular ışığında özel bir Hitit yemeği hazırladı. Çınarlıoğlu: ‘’ Tarihi 4000 yıla dayanan Anadolu-Hitit mutfağına ait ekmek ve yemekleri de içine alan mutfak kültürü alanında bir araştırma yürüttük.’’ dedi. Akkor ise; yemeğin, dönemin şartlarının örnek alınmasıyla pişirildiğini ekledi.
‘’Kadim yerleşimciler, festival gününde soğuk et yiyip, soğan ve ekmek pişirdiklerini yazmışlardır. Ekmek yapımında ve pişiriminde maya kullanmamışlardır. Ekip bu yüzden ekmeği elenmiş unla değil de, dövülmüş buğdayla yapmaya çalıştı.’’ dedi.
Akkor, deneye dayalı yemeklerin kadim tabletlerden elde edilen bulgular ışığında pişirildiğini söyledi.
‘’Hitit tabletlerinde yemek kültürü hakkında birçok bilgi vardır.’’
Pişirmede Almanya’dan getirtilen karabuğday kullandık. Bu buğday taşlarla öğütüldü ve biz bıçak dışında herhangi bir mutfak gereci kullanmadık.
Akkor: ‘’Dönemin şartları dikkate alındığında, Hititlerin diğer alanlarda olduğu kadar mutfak alanında da oldukça başarılı olduklarını anladık.’’ dedi ve ekledi:
‘’Hitit tabletlerinde 100 den fazla hamur işi ismine rastlandı.’’
Kazılar boyunca zeytin yağı, bal, içecek ve sebzelerle ilgili bulgular da keşfedildi. Hitit mutfağından elde edilen temizlik kriterlerinin altını çizmek üzere Akkor şunları söyledi:
‘’Eğer bir aşçı mutfakta uzun ve bakımsız sakallı bir halde yemek pişirirse yada bir hayvanın mutfakta başıboş dolaşmasına izin verirse, o aşçı ailesi tarafından ölüm cezasına çarptırılırdı.’’
Bu kural ellerini yıkamadan önce banyo yapmadan yemek pişirenler için de geçerli idi.
‘’Bu kurallar, Hititlerin sağlık sorunlarına 4000 yıl öncesinden çok ciddi bir şekilde karşı durduklarını gösterir.’’
Alacahöyük’teki kazılar ilk olarak 1907 yılında Osmanlı arkeoloğu Makridi Bey tarafından başlatıldı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün 1935’te fon sağlamasıyla kazılar yeniden başlatıldı. Kazılar halen Ankara Üniversitesi tarafından yürütülmektedir. Alacahöyük, Anadolu’ya M.Ö.2000’li yıllarda göç eden Hititler’in en önemli höyüğü olarak kabul edilir. Çınarlıoğlu, kazılar boyunca ilgi çekici ve aydınlatıcı bulguların ortaya çıkarıldığını söyledi. Maden çıkarma çalıştayında bulunan 3700 yıllık bakır külçeler ve bronz süs iğneleri içlerinde en ilginç olanlarıdır.
Hitit yemek listesinden çarpıcı başlıklar:
Ekmekler:
Ninda.imza ( çeşnisiz )
Mulati ( arpadan yapılır )
Ninda.gur.ra ( peynirli ve incirli )
Ninda purpura ( küçük ekmek )
Ninda.ku ( şekerli ekmek )
Yemekler:
Kayısı yağı
Salatalıklı Beruwa ( Beruwa püre yapılmış yiyeceklere verilen isimdir. Birçok türü vardır. )
Nohutlu Beruwa
Happena ( et güveci, zeytin yağı ve bal )
Kariya ( kuzu ciğeri ve kuzu kalbi ızgarası )
Soğuk et
Sandeviçler ( Hitit tabletlerine göre sandeviçler pişmiş et ve soğandan yapılırdı. )
Günümüzde yıllık yaklaşık 50.000 ziyaretçi çeken, Türkiye’nin çok iyi bilinen kadim Alacahöyük sit alanı Anadolu’nun merkezi Çorum’da kurulmuştur. Sit alanı Hitit Uygarlığı’nın en önemli merkezlerinden biridir ve aynı zamanda Türkiye’nin ilk ulusal kazı alanıdır. Sit alanındaki çalışmalar,bölgede düşünüldüğünden 1500 yıl daha erken başlamış olan yerleşimin olduğunu ve geçen yıl elde edilen bulgular gibi daha fazla ipucu çıkarmaya devam etmek üzere kurulmuştur. Alacahöyük arkeoloji dünyasıyla ilk olarak 1835 yılında W.C. Hamilton tarafından tanıştırılmıştır fakat o zamandan bu yana Ön Asya bilim insanları tarafından sık sık ziyaret edilmiştir. Alacahöyük kazıları 1998 yılından bu yana Çıralıoğlu tarafından yönetilmektedir. İlk kazı 1907 yılında eski sit alanında başladı ve sadece 15 gün sürdü. Daha sonra 1935 yılında yeniden başlatıldı. Güneş diski, boğa ve geyik heykeli ile 13 Hitit kralı anıt mezarı gibi eserler bölgenin yüksek bir kültüre sahip olduğunu gösterir. Sfenks Kapısı ve rölyefler günümüzde hala devam eden Hitit dini törenlerinin yansımasıdır.
Yorumla