Arkeoloji

5500 Yıllık Suç Aleti

Arkeologlar Neolitik Çağ’daki şiddeti anlamak için araştırmalar yapıyorlar. Arkeologlar, Neolitik Çağ’da Batı ve Orta Avrupa’da kafatası kırıkları olan insan iskeletleri buldular. Bunların bazıları başlarına aldıkları darbe sonucu ölmüş, bazıları ise iyileşerek yaşamına etmiş olan insanların iskeletleriydi. Ancak bu yaralanmaların nereden geldiği genellikle belirsizdi. Bu sebeple araştırmacılar dönemin silahlarını incelemeye koyuldu.

Silahların etkisini anlayabilmek için sentetik kafatası modelleri yapıldı. (Hayvanlar ve kadavralar bu deney için etik açıdan uygun değildi). Bu kafatasları, kauçuk bir poliüretan etrafına sarılı kemik benzeri bir kabuktan oluşuyordu. Beyni taklit etmek için kabuğun içi jelâtin ile dolduruldu. Bu yapay insan kafalarının, Thames sopası olarak bilinen Neolitik aletin bir kopyası tarafından dövüldükten sonra ne hale geleceği test edilecekti.

Solda yapay kafatası, sağda gerçek kafatası ve ikisi arasındaki benzer kırıklar.

Arkeologlar genellikle ahşap kalıntılara rastlamazlar çünkü ahşap iyi bir şekilde korunarak günümüze kadar sağlıklı bir şekilde gelemez. Ancak Thames sopası Londra’nın Chelseaarea kentindeki Thames Nehri’nin kuzey kıyısındaki su altında kalan topraktan çıkarıldı. Karbon testi ile M.Ö. 3530-3340’ye ait olduğu ait olduğu tespit edildi ve şimdi Londra Müzesi’nde sergilenmektedir. Thames sopası “çok kötü yapılmış bir kriket sopası” olarak tanımlanabilir.

Thames sopasının aynısında yapılarak, hazırlanan sentetik kafatası modellerine sert bir şekilde vuruldu. Ortaya çıkan kırıklar, Neolitik kafataslarında görülen yaralanmalara çok benziyordu. Böylece Neolitik Çağ’da insanların şiddete başvurduğu ve bunun için alet tasarlayıp, ürettikleri anlaşılmış oldu. Gösterilen bu şiddet olayları o zamanki toplumların sayıca az olması sebebiyle belki savaş niteliğinde değildi fakat ortada muhtemelen baskın, saldırı ve cinayet gibi vakalar vardı. Daha önce iskeletlerde rastlanan kırıkların düşüp yaralanma sonucu olduğu tahmin ediliyordu. Artık insanların yaptıkları aletlerle kasten birbirilerine zarar verdiklerini biliyoruz.

Üstte gerçek Thames sopası, altta bir marangoz tarafından yapılmış örneği

Kaynak

İdris Kılıçaslan

Gazi Üniversitesi Tarih Öğretmenliği-Lisans
Gazi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-Yüksek Lisans
Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi-Doktora