Dil Tarih

Eşsiz Bir Kitap: Voynich El Yazması

Voynich el yazmasının gökbilim bölümünden sayfalar. Kaynak: Beinecke Nadir Kitap ve El Yazması Kütüphanesi

Manchester Üniversitesi’nden Dr. Marcelo Montemurro ve Arjantin Centro Atómico Bariloche e Instituto Balseiro’dan Dr. Damian Zanette, dünyanın en gizemli kitabı Voynich elyazmasında dilsel kalıplar bulduklarını iddia ediyor.

Peki Nedir Bu Voynich Elyazması?

Elyazması Voynich adını 1912 yılından 1930’daki ölümüne kadar ona sahip olan Wilfrid Voynich’den alıyor. 240 sayfadan oluşan el yazması 23.5 x 16.2 cm ölçülere sahip küçük bir kitap. Bu kitabı ilginç kılan nokta ise en iyi şifreleme uzmanlarının bile kıramadığı bir dilde yazılmış olması. Kitabın neredeyse her sayfası çeşitli yeşil, kahverengi, sarı, mavi ve kırmızı tonlarında bilimsel ve botanik çizimler içeriyor.

Voynich Elyazmasının Bitkibilimle ilgili bir sayfası. Kaynak: Beinecke Nadir Kitap ve Elyazması Kütüphanesi

Kitabın mülkiyet geçmişi 17. yüzyıla kadar biliniyor, ancak parşömenin karbon tarihlemesi ve resimlerinin üslup analizleri elyazmasının 15. yüzyılın ikinci yarısında yazılmış olduğunu gösteriyor.

Almanya İmparatoru Rudolph II (1576-1612), Roger Bacon’ın eseri olduğunu düşündüğü elyazması kitabı 600 altına satın almıştı. İmparator Rudolph’ün elyazmasını İngiliz astrolog John Dee’den (1527-1608) almış olması muhtemel. Elyazmasının 1969 yılından beri korunduğu Yale Üniversitesi Beinecke Nadir Kitap ve Elyazması Kütüphanesi’nden yapılan açıklamada; John Dee’nin Voynich elyazmasına Roger Bacon’un başka elyazmalarıyla beraber sahip olduğunun düşünüldüğünü belirtiliyor. Kitabın metni soldan sağa doğru yazılmış,  uzun kısımlar paragraflara ayrılmış.

Metin, birbirinden dar aralıklarla ayrılan 170 bin glif1 içeriyor. Bazı çalışmalar, Voynich elyazmasının aldatmaca olarak tasarlandığını ve sahte olduğunu öne sürüyordu.

Dr. Montemurro elyazmasıyla ilgili BBC Haber’e; “Voynich elyazması tamamen eşsiz bir kitap, ona benzeyen başka hiçbir kitap yok ve yazıldığı dil binbir türlü uğraşa, yıllar boyunca yapılan tüm çalışmalara rağmen hala çözülemedi. İçeriğindeki önemli yapılar yüzünden el yazmasını tamamen boş bir saçmalık olarak nitelendirmek mümkün değil.” dedi.

Biliminsanları daha önce çözülememiş bu dildeki kelimelerin anlamlarını bulmak için istatistiksel yöntemleri kullandılar.

Voynich Elyazması Bir Anlam İçeriyor Mu?

Dr. Montemurro ve Dr. Zanette PLoS ONE adlı dergide yayınladıkları bir makalede “Yaptığımız analizde kelimelerin dağılımının metinde göründüğü bölümlerle ilgili bilgi miktarını nicelleştiren bir bilgi-teorik ölçüsü kullandık. Bir düzen içermeden metinde dağılmış kelimeler fazla bilgi içermiyor ya da çok az bilgi içeriyorken, yalnızca belirli bağlamsal alanlarda görünen kelimeler çok fazla bilgiye katkıda bulunuyor, çünkü dağıtımları bu belirli bölümleri tanımlıyor.” diyor. Montemurro ayrıca “Elde ettiğimiz anlamsal ağlar, ilgili kelimelerin yapısal benzerliklerini paylaşma eğiliminde olduklarını açıkça gösteriyor. Bu aynı zamanda gerçek dillerde de belli bir oranda gerçekleşir, Voynich elyazmasının yazıldığı tarihte bu yapılarla ilgili gerekli akademik bilgilerin çoğunun henüz ortaya konmamış olmasından dolayı, bu özelliklerin bir sahtekarlık yapmak için metne basitçe dahil edilmesi ihtimali düşüktür.” diye ekliyor.

Dr. Montemurro ve meslektaşı elyazmasının sahte olduğuna dair ortaya atılan iddiaların keşfettikleri anlamsal kalıpları açıklayamayacağını öne sürüyor.

Araştırmacılara göre, metindeki en bilgilendirici kelimelerin kullanım şekillerini karşılaştırdık ve bazılarının kullanımlarında güçlü ilişkiler kurduklarını bulduk. İlginç bir şekilde, elde ettiğimiz ilişkiler ağı, ilgili kelimelerin, önekleri veya sonekleri ile benzer biçimsel kalıpları paylaştıklarını gösterdi. Bu gerçek, Voynich elyazmasında yer alan kod veya dilin, biçimi ve anlamı arasında güçlü bir bağlantıya sahip olduğunu ve buradaki betiklerin – Çin ve Eski Mısır hiyeroglif örneğinde olduğu gibi – grafiksel şekillerin doğrudan anlamlandırılmasından kaynaklandığı düşünülmekte.

Dr. Muntemurro “Bu çalışmadan sonra elyazmasının sahte olduğu tezini savunanların bu sofistike yapıları açıklamaları gerekiyor ki henüz bunu yapabilen olmadı.” diyor. Ayrıca Dr. Muntemerro ” Bu elyazmasının arkasında bir hikaye olmalı, belki de bu hikayenin ne olduğunu hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz.” diye ekliyor.


  1.  Glif: Tipografi’de glif, karakterleri yazı içinde temsil ve diğer karakterlerden ayırt eden simgelere verilen addır. Bir karakter tek bir glifle gösterilebildiği gibi, birden fazla karakter de tek bir glifle gösterilebilir. Ayrıca tek bir karakter yerine göre değişik gliflerle gösterilebilir. Yazı içinde kullanılan bir işaretin glif olarak adlandırılması için o işaretin ayırt edici bir işlevinin olması, yani o karakteri diğer karakterlerden ayırması veya yazıya kültürel ve sosyal kullanımdan kaynaklanan özel bir anlam katması gerekmektedir.
Kaynak
http://www.sci-news.com/othersciences/linguistics/science-voynich-manuscript-message-01195.html

Burak Cem

Ankara Üniversitesi Radyo Tv Sinema mezunu. Bilimdili.com Editör, Yazar ve Çevirmeni.

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...