Zhangsun Sheng (Cangsun Şıng) (M.S. 551-609) Çin’in Sui Hanedanlığı dönemi stratejisti ve diplomatıdır.
Zhangsun Sheng’ın stratejileri ve başarıları göz önüne alındığında Türk tarihi için önem arz eden bir karakterdir. Çin’in “güçlüyü böl, zayıflarla işbirliği yap”, “düşmanı düşmana kırdır” ve “Türkleri böl” stratejilerini başarıyla tamamlamış ve tarihe adını yazdırmıştır.
Türklerin başında bulunan Işbara Kağan’ın 580 yılında Kuzey Cou (Bei Zhou) Hanedanlığı ile ilişkileri geliştirmek adına evlilik akti rızasını göstermiş bunun üzerine Kuzey Cou imparatoru Yüvın Şuen (Yü Wenxuan), Zhao Beyliği’nin (Cao) başında bulunan Yü Wenzhao’nun (Yüvın Cao) kızı Qian Jin’in (Çien Cin) Işbara Kağan ile evlenmesini uygun görmüştür.
Bu evliliğin adına ülkelerinin güçlü özelliklerini göstermek isteyen Kuzey Zhou (Cou) ve Türkler kendi ülkelerinden en güçlü savaşçıları seçip birbirlerine elçi olarak göndermiş, Türklere Çiencin Konçuy* ile birlikte gönderilen heyete yardımcı olma görevini Zhangsun Sheng almıştır. Zhou Hanedanlığı Zhangsun Sheng’ın elçilik görevindeyken Işbara’ya da hizmet edilmesi emrinde bulunmuştur.
Kuzey Zhou’dan Türk Kağanlığı’na gönderilen aşağı yukarı on elçi Işbara tarafından itibar görmemiş fakat Zhangsun Sheng kabiliyetleri ile Işbara’nın gönlünü almıştır.
Zhangsun Sheng Işbara ile birlikte gittikleri avlardan birinde Işbara Zhangsun Sheng’ın marifetlerini görmek için ondan et için birbirlerine girmiş iki kartalı vurmasını isteyerek ona iki adet ok verir. Zhangsun Sheng oklardan kavisli olanı alır ve bu oku salarak iki kartalı da avlar. Zhangsun Sheng’ın bu marifeti karşısında kendisine hayran kalan Işbara emrindeki kişilere Sunşıng’dan eğitim almalarını emreder. Işbara’nın kardeşi Çoluh Şad halkın sevgisini kazandığı için Işbara tarafından içten içe kıskanılır. Bu kıskançlığın sonucunda Işbara arkadaşı gördüğü Zhangsun Sheng ile Çoluh’a karşı işbirliği yapar. İşte bu dönemlerde Zhangsun Sheng Işbara ile birlikte geçirdiği zamanlarda, birlikte çıktıkları avlarda Türk ülkesinin coğrafyasını, güçlü ve zayıf boylarını iyice öğrenir. Zhangsun Sheng Yang Jian’den (Yang Cien) aldığı görev üzerine ülkesine döndükten sonra öğrendiği bu bilgileri teker teker imparatora açıklar. Bu bilgilerden memnun kalan Yang Jian, Zhangsun Sheng’ı Arabalı Birliğe komutan yapar.
*Konçuy: Çince “Gongzhu” sıfatının Türkçe söyleniş biçimi olan Konçuy, prenses manasına gelmektedir.
Kaynaklar:
1- Sui Kitabı 51. Tomar – 16. Özgeçmiş
2- Gök-Türkler, Ahmet TAŞAĞIL, 2. baskı, Türk Tarih Kurumu, 2003
Devamı için bilimdili.com’u takip etmeyi unutmayın.
Yorumla