Pazartesi akşamı büyük bir yangının çıktığı Notre Dame Katedrali, yılda 13 milyon ziyaretçi çeken Paris’in en ünlü yerlerinden biridir.
Adının anlamı “leydimiz” olan Katedral, Paris Piskoposluğuna da ev sahipliği yapmaktadır. İşte Katedrali kısa tarihçesi.
NE ZAMAN İNŞA EDİLDİ?
Yapımına 1163 yılında Kral VII. Louis döneminde başlanan ve 1345 te tamamlanan yapı Seine nehrinin ortasındaki “île de la Cité” adlı küçük bir adanın üzerine inşa edilmiştir. Ortaçağ gotik mimarisinin bir mücevheri olarak kabul edilir.
İnşaat başladıktan sonra katedralin tasarımına ‘uçan payandalar’ denilen kısım eklenmiştir. Bu tasarımın amacı ince ve uzun gotik tarzı duvarları ayakta tutmak ve içlerinde oluşabilecek çatlakları engellemektir. Payandaların amacı yapıya destek sağlamakla birlikte katedralin gotik tarzını da güçlendirmiştir.
Fransız Devrimini izleyen 1790’lı yıllarda bina hasar görüp ihmal edildi. Victor Hugo’nun 1831 tarihli “Paris’in Notre Dame’ı” adlı romanında (İngilizce basımı “Notre Dame’ın Kamburu” ismiyle basıldığı için bu isimle bilinir) binanın eskimiş durumundan bahseder.
Romanın etkisiyle 1844-1864 yılları arasında mimarlar Jean Baptiste Antoine, Lassus ve Eugène Emmanuel Viollet le Duc sivri payandalarda önemli revizyonlar yaptılar.
YAPIDA HANGİ TARİHİ OLAYLAR YAŞANDI?
1431’de İngiltere Kralı VI. Henry Notre Dame Katedralinde Fransa Kralı ilan edildi.
1804’te aynı zamanda Katedrali kurtarmak isteyen Napolyon Bonaparte burada imparatorluk tacını taktı.
1909’da Papa X. Pius, Yüzyıl Savaşlarında İngilizlere karşı savaşan ve yakılarak öldürülen Jeanne d’Arc’ı katedralde düzenlenen tören ile aziz ilan etti.
Katedral aynı zamanda Fransa Kültür Bakanı Franck Riester’e göre yangından kurtarılarak Paris Belediye Binasına götürülen Dikenli Taç ve Saint Louis’in Tuniğine de evsahipliği yapıyordu. (Dikenli Taç’ın Hz. İsa çarmıha gerilirken başında bulunan taç olduğuna inanılır. Daha önce Ile de la Cité de bulunan Ste şapelinde yer alan taç buradan Notre Dame Katedraline taşınmıştır.)
Pazartesi yangın sebebiyle çöken katedralin kulesinde, Paris’in koruyucu azizleri St Denis ve St Geneviève’ye ait diş, kemik ve saç kalıntıları yer alıyordu. Kutsal olduğuna inanılan bu kalıntılar katedrali korumaları için bir başpiskopos tarafından katedrale yerleştirilmişlerdi.
YANGIN ÇIKTIĞINDA NELER OLDU?
Hala pazar günleri ayin yapılan katedral şu an kapsamlı bir tadilattan geçiriliyor. 2017 yılında New York Times, katedralin bir makyaja ihtiyacı olduğundan bahsetmişti. Hava koşulları ve zaman katedrali yıpratmıştı. Dokununca ufalanan kireç taşından yapılmış canavar heykelleri plastikleri ile değiştirilmişti.
Katedraldeki yenilemenin yaklaşık 180 milyon dolara malolması bekleniyor.
Notre Dame Katedralindeki yangın pazartesi günü saat yaklaşık 18.30’da başladı.
KATEDRAL DAHA ÖNCE YANDI MI?
Evet. Aslında mevcut yapı yangınla tahrip olmuş eski bir kilisenin yerini aldı. “Ortaçağ Katedralleri Mühendisliği” adlı kitaba göre 13.yy.da 1230 ve 1240 yılları arasında katedral üzerinde ilave çalışmalara sebep olacak şekilde yangınlar yaşandı.
“Notre Dame Cathedral: Facts and a Brief History” New York Times 15 April 2019 ,
