Canlı Bilimi DOĞA & ÇEVRE

Serbestçe Dolaşan Evcil Kedilerin Yaban Hayatına Zararları

Evcil bir kedinin avladığı Mavibaştankara

ABD’de yapılan bir araştırmaya göre serbestçe dolaşan evcil kedilerin yaban hayatına zararları tahmin edilenden fazla. Kedilerin yaban hayatına ne zararı olabilir ki diyebilirsiniz. Fakat ilk önce Scott R. Loss, Tom Will ve Peter P. Marra’ nın nature.com’da yayınladıkları makaleye göz atalım.

ABD’de ve çoğu Avrupa ülkesinde evcil hayvan beslemek çok fazla sorumluluk gerektiriyor. Avrupa ve ABD sokaklarında “sokak hayvanı” görmek pek mümkün değil. İstanbul gibi turistik şehirlerimize gelen turistlerin dikkatini çeken hususlardan biri de sokaklardaki başıboş hayvanlar, kedi-köpek kulübeleri ve park, bahçe, ağaç dibi gibi yerlere bırakılan mamalar. Araştırma ABD’de yapılmış olduğu için Türkiye’deki durumu yeni bir araştırma yapılana kadar okuyucunun yorumuna bırakıyoruz.

Yaban hayatını tehdit eden unsurlar: İnsanlarla karşılaşmak, evcil hayvanlara av olmak, zehirlenmek, avcılık sporu, araç ile insanların yaptığı yapılara çarpma olarak sıralanabilir. ABD’de serbestçe dolaşan evcil kedilerin yılda 1,3 ila 4 milyar kuşu, 6,3 ila 22,3 milyar memeliyi öldürdüğü tahmin ediliyor. Rakamların yalnızca ABD’yi kapsadığını ve serbestçe dolaşan sahipli kediler ve sahipsiz kediler tarafından yaban hayata verilen zarar olduğunu unutmayınız. Türkiye’de sahipli olmayan ve beslenen kediler düşünülünce daha vahim bir tablo olduğu öngörülebilir.

Çünkü sahip olunan evcil hayvanların aksine sahip olunmayan kediler bu ölüm oranlarının çoğuna neden oluyor. Bulgularımız, serbest dolaşan kedilerin daha önce düşünülenden çok daha fazla yaban hayatı ölümüne neden olduğunu ve muhtemelen ABD kuşları ve memelileri için en büyük antropojenik ölüm kaynağı olduğunu gösteriyor. Bu etkiyi azaltmak için bilimsel olarak sağlam bir koruma ve politika müdahalesi gerekli olduğu belirtiliyor.

Kediler yırtıcı bir hayvandır ve dünyadaki ilk 100 istilacı türün içine girmeyi başarmıştır. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin verilerine göre kediler 33 kuş, memeli ve sürüngen türünün neslinin yok olmasına neden olmuş veya katkı sağlamıştır. Kedilerin kuş ve memeli popülâsyonlarını azaltabileceği ve toplam yaban hayatı ölümlerinin önemli bir oranına neden olabileceği görülüyor. Bu nedenle serbest dolaşan kedi popülasyonlarının yönetimi ve evcil hayvan sahiplerinin sorumluluklarının düzenlenmesi için politikalar belirlenmelidir.

Serbest dolaşan evcil kedilerin yılda 1,3–4,0 milyar kuşu ve 6,3–22,3 milyar memeliyi öldürdüğünü ve bu ölümlerin çoğuna sahipsiz kedilerin neden olduğunu tahmin ediyoruz. Bu ölüm oranı, yaban hayatında yaşayan vahşi kedilerin avlayacaklarından çok daha fazladır.

Bugün kediler adeta insan tarafından ayrıcalık verilen, korunan, ayrıcalıklı bir tür haline gelmiştir. İnsanlar tarafından barınma ve yeme ihtiyacı karşılanıyor, gıdaya ulaşmakta sorun yaşamadığı için fazla çoğalıyorlar. Bu durum ise yaban hayatını ve özellikle kuşların popülasyonunu olumsuz etkiliyor. Avcı ve vahşi bir tür oldukları için tok olsalar dahi pek çok kuş ve sürüngeni avlıyorlar. ABD’deki kuş, memeli ve sürüngen ölümlerine en fazla kediler sebep oluyor, kedilerin sebep olduğu bu ölümler insanların sebep olduğu ölümlerden daha fazla!

Türkiye’de evcil veya sokak kedilerinin sebep olduğu kuş, memeli ve sürüngen ölümleri araştırılmalı, insanın kedi sevgisinin istemeyerek ya da dolaylı olarak yaban hayatına olumsuz etki etmesine engel olunmalıdır.

Evcil kedilerin kuşları avlamasını engellemek için tasarlanmış bir önlük
Ağaçtaki kuş yuvasına tırmanmış bir kedi.


Konuyla ilgili bilgiler veren twitter hesabını okuyucularımıza tavsiye ederiz: https://twitter.com/EvcilxY

Makale https://www.nature.com/articles/ncomms2380 adresinden alınmıştır. Bire bir çeviri değildir.

bilimdili

Yorumla

Yorum yazmak için buraya tıklayın...